dossier

Local and global radio

Collected essays on micro-stations, land pirates and shortwave radio

Editor: Hans Knot

Alles over de Duitse radio (november 2017). Gerd Klawitter en Wolf Siebel hebben het weer voor elkaar. De Duitse radio-experts komen met een nieuwe publicatie, de Radio Guide 2018/19. Hans Knot dook voor ons in in deze dikke bundel nuttige radio-informatie en doet verslag.

Sender & Frequenzen: hij is er weer... (januari 2016). Wat later dan anders, maar nog voor het eind van het vorig jaar lag de nieuwe uitgave van "Sender & Frequenzen" weer op de deurmat van Hans Knot. Hij bekeek voor ons de wijzingen in de 33ste editie van dit onmisbare handboek voor de radio-amateur.

Luisteren naar Radio Moskou op de korte-golf (september 2015). In 1971 werkte de NOS heel even samen met Radio Moskou. Dat duurde evenwel niet lang. Maar, ook op de korte-golf was de zender in Nederland goed te volgen. Hans Knot doet verslag van zijn luisterervaringen.

Wederom een nieuwe editie van "Sender & Frequenzen" (december 2014). Gesteund door een deskundig team, zijn eindredacteuren Schmitz en Siebel, erin geslaagd om vanaf 1982 elk jaar weer een nieuwe editie uit te brengen van hun handboek Sender & Frequenzen. Dit jaar bracht de post de 32^ste editie aan huis bij Hans Knot, die het boekwerk voor ons doornam.

Ka — een nog onbekende frequentieband (april 2014). De Ka-frequentieband is een voor velen nog onbekende band voor satelietontvangst. Thomas Riegler schreef er liefst 200 pagina's over vol. Zijn boek wordt hier door Hans Knot geïntroduceerd.

Radio op het internet (maart 2014). Iedere radioliefhebber kan tegenwoordig kiezen uit een ongelooflijk aantal stations, waar dan ook ter wereld — tenminste zolang hij of zij maar online is. Over het fenomeen internetradio — want daar hebben we het dan over — schreef Thomas Riegler een heel boek vol. Hans Knot haalt er de belangrijkste punten uit.

De tiende uitgave van de Hörzu Radio Guide (december 2013). In 1998 verscheen de eerste editie van de Hörzu Radio Guide. Inmiddels zijn we aanbeland bij nummer tien in de reeks. Een mijlpaal voor de beide redacteuren, Wolf Siebel en Gerd Klawitter, die met hun boek de radioliefhebber steeds weer van actuele informatie voorzien. Zoals gebruikelijk beschrijft Hans Knot hier de vaste en nieuwe rubrieken in deze uitgave.

De dertigste editie van "Sender & Frequenzen" (december 2012). Het bekende jaarboek Sender & Frequenzen is alweer toe aan zijn dertigse editie. Dit omvangrijke en altijd actuele naslagwerk voor de radio-liefhebber belandde ook dit jaar weer in de brievenbus van Hans Knot, die er voor ons een korte bespreking van maakte.

Het sociale kwaad van de "ethernozems" (januari 2012). De overheid ziet ze als een plaag en etherpiraten riskeren nog steeds flinke boetes. Maar, ze blijven populair bij hun eigen luisteraars. Hoe kwam deze groep in de eind jaren vijftig en begin jaren zestig van de vorige eeuw in de publiciteit? Hans Knot dook in zijn omvangrijke radioarchief voor een reconstructie.

Alle radiostations verzameld in een boek (januari 2012). Sender und Frequenzen 2012, het vuistdikke handboek van Michael Schmitz en Wolf Siebel, staat bekend als de bijbel van de radiohobbyist. Aan het eind van elk jaar verschijnt er een nieuwe, bijgewerkte en actuele editie. En, zoals altijd, laat Hans Knot hier zijn licht weer schijnen over de nieuwe informatie die het boek biedt. Dit jaar alweer de 29ste editie met 576 pagina's.

Alweer de negende editie van de Hörzu Radio Guide (januari 2012). Eind 2011 verscheen wat alweer de negende editie is van de Hörzu Radio Guide — een bijna onmisbaar naslagwerk voor de radio-amateur. Hans Knot bekeek voor ons wat deze update te bieden heeft.

Speciale frequenties op de korte golf (april 2011). Vers van de pers verscheen van Michael Marten's Spezial-Frequenzliste, inmiddels alweer de 16e druk. Voor luisteraars naar de korte golf is het een handige hulp, schrijft Hans Knot in dit korte signalement.

Alles over digitale schotelontvangst (januari 2011). Thomas Riegler's eerste publicatie van 2011 behandelt de overgang van analoge naar digitale schotelontvangst. Hans Knot, die thuis zelf nog een analoge schotel heeft hangen, las het voor ons door.

Audio-apparatuur in historisch perspectief (juli 2010). Audio-apparatuur veroudert snel, maar toch kunnen mensen met veel plezier terugkijken op hun eerste radio, platenspeler, band- of cassetterecorder. Over de geschiedenis van die apparaten schreef Richard Zierl een kort, maar interessant boekwerkje. Hans Knot bespreekt het voor ons.

Storingsvrij (juli 2010). Een storingsvrije ontvangst van radio- en televisiesignalen was vroeger — en is ook nu nog — lang niet altijd vanzelfsprekend. In zijn nieuwe boek beschrijft Thomas Riegler de oorzaken en de mogelijke oplossingen. Hans Knot las het voor ons door.

Het Duitse radiohandboek voor 2010 (januari 2010). Het lijvige werk Sender und Frequenzen is zonder twijfel het handboek bij uitstek voor iedere DX'er die de Duitse taal ook maar enigszins machtig is. Afgelopen december vond Hans Knot de nieuwste editie in zijn brievenbus. In deze bespreking voert hij ons door meer dan vijfhonderd pagina's.

Senders and frequencies, the German way (january 2010). The 576-pages book Sender & Frequenzen sure is the radio-bible for every DX'er who knows a little bit of the German language. Again this december, Hans Knot found the edition 2010 in his PO Box. Here he discusses its contents, saying that even those who aren't masters of the German language will profit by it.

Leesvoer voor radio-amateurs (januari 2010). De radioliefhebber die de Duitse taal machtig is, hoeft niet te klagen over een gebrek aan informatie. Voor de beginnende luisteraars naar de korte-golf verscheen onlangs een boekje van de hand van Thomas Riegler. Gerd Klawitter en Wolf Siebel gaven daarnaast nog eens een compleet overzicht van Duitstalige radiostations. Hans Knot bekijkt beide publicaties voor ons.

De wedergeboorte van de Happy Station Show (september 2009). De Happy Station Show was ooit een baanbrekend amusementsprogramma van de Nederlandse Wereldomroep. Vanaf dit jaar valt het programma weer op de korte-golf te beluisteren, ditmaal gemaakt in Taiwan en uitgezonden op de frequenties van Radio Miami International. Thomas Völkner vertelt er hier meer over.

Handige tips voor de korte-golf (februari 2009). Thomas Riegler schreef een handig en handzaam boekje met tips voor een betere korte-golf-ontvangst. Hans Knot las het voor ons door.

De 26ste "Sender und Frequenzen" (december 2008). Aan het eind van elk jaar vindt Hans Knot weer de Duitse radiobijbel in zijn postbus. Ook dit keer bespreekt hij dit voor de radioliefhebber onmisbare naslagwerk.

Zenders, frequenties en nog veel meer (januari 2007). Sender und Frequenzen, het vuistdikke handboek van Michael Schmitz en Wolf Siebel, staat bekend als de bijbel van de radiohobbyist. Aan het eind van elk jaar verschijnt er een nieuwe, bijgewerkte en actuele editie. En, zoals altijd, laat Hans Knot hier zijn licht weer schijnen over de nieuwe informatie die het boek biedt.

De jacht op de etherpiraten (november 2006). Onlangs verscheen het boek "Etherpiraterij," waarin Aart Veldman beeldend verhaalt over de Radio Controle Dienst en diens jacht naar illegale radiostations en hun eigenaren. Hans Knot las het boekwerk voor ons en schreef deze bespreking.

Met de PC op de korte golf (juli 2006). Ook met behulp de PC kan je tegenwoordig direct naar de korte-golf-band luisteren. Je hebt daar natuurlijk wel de juiste randapparatuur en software voor nodig, die ook nog eens op de juiste manier moeten worden geïnstalleerd. Richard Zierl geeft daar in zijn boek de nodige aanwijzingen voor. Hans Knot nam zijn adviezen voor ons door.

Senders and frequencies, the German way (april 2004). The 576-pages book Sender und Frequenzen sure is the radio-bible for every DX'er who knows a little bit of the German language. Last december, Hans Knot found the edition 2004 in his PO Box. Here he discusses its contents, saying that even those who aren't masters of the German language, will profit by it.

Internationale radio in Londen (november 2003). In november 2002 brachten Hans Knot en Rob Olthof een bezoek aan het gebouw van het World Radio Network in Vauxhall, ten zuiden van het centrum van Londen. Ze werden daar rondgeleid door Tim Ayers en Thomas Völkner. Hier doen ze verslag van wat ze hoorden en zagen.

De Duitse bijbel van de radiowereld (januari 2003). Op 28 november 2002 verscheen de Duitstalige bijbel van de echte radioliefhebber voor de twintigse keer. Hans Knot laat hier zijn licht schijnen over Sender und Frequenzen 2003, dat werd samengesteld door Michael Schmitz en Wolf Siebel.

Bakens en begrippen voor de radio-amateur (maart 2002). In kamertjes vol ontvangst- en zendapparatuur, hun "shack", zoeken radio-amateurs over de hele wereld de radiogolven af. Daar komt nogal wat techniek en kennis bij kijken, maar gelukkig kunnen ze bij hun speurwerk terugvallen op de nodige handboeken. Jelle Knot bespreekt er hier twee van.

En dat is vrije radio? (december 2001). In 1980 schreef Frans Schuurbiers in het blad RadioVisie een stuk over De Vrije Keyser, het radiostation van de Amsterdamse kraakbeweging. Getuige de reacties van de lezers was niet iedereen in het wereldje van de liefhebbers van de vrije radio destijds even gecharmeerd van dit artikel.

De radio als politiek strijdmiddel (november 2001). In de strijd tussen politieke systemen is de propagandaradio een veelgebruikt wapen, ook nu weer in Afghanistan. Maar wat is propagandaradio eigenlijk? Vanuit die vraag beschrijft Hans Knot hier de geschiedenis en werkwijze van onder meer de Nazi Radio, Radio Moskou, Radio Peking, Radio Tirana, de Voice of America, Radio Free Europe, Radio Liberty en de BBC World Service.

Angel Radio für eine besondere Zuhörerschaft (mai 2001). Die Radio Authority in London hat eine Lizenz für den Start einer Kabelradiostation, die sich auf eine Zuhörerschaft auf der Insel Wight und Portsmouth und Umgebung richtet, verliehen. Eigentlich nichts besonderes. Angel Radio, jedoch, ist eine auffällige Organisation, welche die Zielstellung hatte, ein Programm auszuführen, das sich auf die Altersgruppe von über 60 Jahre richtete. Hans Knot erzählt die Geschichte dieses besonderen Initiative.

Muziek voor de meer gerijpte luisteraar (mei 2001). "Music and memories for the more mature listener." Met die zinsnede omschrijft het Britse radiostation Angel Radio haar programmering. Het station richt zich nadrukkelijk op een ouder publiek en programmeert enkel en alleen muziek uit de jaren tussen 1900 en 1959. Het station verwierf onlangs een permanente licentie voor de kabel op het eiland Wight en Portsmouth en omgeving. Hans Knot vertelt er meer over.

"Colifata means crazy" (january 2001). Insanity and psychosis have been defined as a retreat into a private world and a withdrawal into a private language. Broadcasting, in reverse, addresses the public by adopting a public voice. Will running a radio station help psychiatric patients to recover their lost language? Jorge Basilago tells the story of Radio La Colifata in Buenos Aires, Argentina.

Audience research for shortwave broadcasters (december 2000). What audiences can shortwave broadcasters expect to reach? The answer to that question lies in audience research, argues Graham Mytton — former Head of Audience Research of the BBC — in this essay. International shortwave broadcasting is no longer so unusual in its relationship to audience. As "normal" radio station environments become more and more fragmented, their audiences become increasingly difficult to measure too. The alternatives that are being developed for the standard surveys of general populations may also prove useful for shortwave radio stations.

Featuring the voices that challenge the conventional wisdom (october 2000). David Barsamian's non-commercial Alternative Radio project was recently described by Pulitzer Prize winner Ben Bagdikian as "an essential service for the communication needs of a democratic society." Earlier in the year 2000, Thomas Völkner had the opportunity to talk with David Barsamian about his work.

"This is University Forum ..." (augustus 2000). Jean Moore is an emerita professor at Temple University (Philadelphia, USA). Nowadays, she is host and executive producer of the weekly radio program University Forum that is aired on the stations of Temple University Public Radio (TUPR) and — since 1999 — for an international audience on Radio For Peace International (RFPI). Thomas Völkner talked with her about her radio work.

Who's got the power? (augustus 2000). Though the FCC has opened the application rounds for low-power radio, the low-power radio movement in the U.S. now faces serious threat from congressional action. On April 13, the U.S. House of Representatives voted 274 to 110 for HR 3439, the Radio Preservation Act, a bill that would severely limit the FCC's ability to establish a low-power radio service. Rachel Anderson reports on the new challenges to low-power radio.

Media matters (may 2000). In the United States the debate on media and monopoly is raging. In this debate Robert McChesney, professor of Communications at the University of Illinois at Urbana-Champaign, has shown himself as one of the main critics of corporate media. In November 1999 he visited Boulder, Colorado, to speak at the twentieth anniversary celebration of Left Hand Books. David Barsamian of Alternative Radio seized this opportunity for a lengthy interview.

Vrede, sociale gerechtigheid en een klein beetje avontuur ... (april 2000). Vanaf midden november 1999 tot eind maart van dit jaar liep Thomas Völkner stage bij Radio For Peace International op Costa Rica. In dit artikel doet hij verslag van zijn ervaringen en bevindingen met dit unieke vredesstation en zijn programma's.

Frieden, soziale Gerechtigkeit und ein bißchen Abenteuer ... (april 2000). Von mitte November 1999, bis ende März 2000 war Thomas Völkner beschäftigt als freiwilliger Mitarbeiter bei Radio For Peace International in Costa Rica. Neben seinen Erfahrungen mit dem Team von RFPI, beschreibt er in diesem Essay die Geschichte und die Zielsetzung dieser Station. Des weiteren beschreibt er eine Skala von Programmen, inklusiv die kleine deutssprachige Sendung mit dem Titel "Blickwinkel".

Glenn Hauser's World of Radio (april 2000). In de wereld van DX'ers is de naam van Glenn Hauser een begrip. Vorig jaar augustus werd de duizendste aflevering uitgezonden van zijn informatieve radioprogramma "World of Radio", een informatiebron voor actuele nieuwsfeiten over radiostations uit de gehele wereld. Thomas Völkner vertelt er hier meer over.

Grote belangstelling voor lokale radio (februari 2000). De kogel is eindelijk door de kerk. In Amerika zullen dit jaar de eerste licenties worden verstrekt voor de zogeheten micro-stations. Rene Burcksen doet verslag van de persconferentie waarop William Kennard dit bericht naar buiten bracht.

The interference argument (august 1999). In February 1999 the message came through, that the Federal Communications Commission (FCC) is planning to legalise the so-called micro-stations. The struggle for legal low-power community radio was over, so it seemed. Now, however, the National Association of Broadcasters (NAB) sharpens its arguments against this form of low-power radio. Here Howard G.L. Rose summarizes the NAB's point of view.

Radio vanuit een boom (december 1998). In Amerika houden de micro-stations nog steeds de gemoederen bezig. Hans Knot meldt een ludieke actie van Free Radio Berkeley in de strijd om de vrije lokale radio en signaleert een boek van de oprichter Stephen Dunifer.

De klankzuilen van Leipzig (augustus 1998). De Duitse stad Leipzig kent een tamelijk merkwaardige omroep die haar programma's verspreidt via grote luidsprekers die in de straten in hoge zuilen staan opgesteld. Het systeem is nog een erfenis uit het communistisch verleden. Sinds 1989 is al enkele malen een poging gedaan om deze omroep op te heffen. Tot nu toe, dankzij de inzet van de bevolking en de plaatselijke politieke partijen, vergeefs. Blijft deze stadsradio ook in de toekomst bestaan? Ingo Paternoster wijdt er voor ons een beschouwing aan.

Lokale landpiraten buiten Den Haag (juli 1998). De Verenigde Staten hebben hun micro-stations. In Nederland lijken de landpiraten — kleine, particuliere lokale zenders die zonder vergunning uitzenden op de FM, de korte golf en de middengolf — te zijn verdwenen. Ze zijn zegt men overbodig geworden: hun rol is overgenomen door een beperkt aantal officieel erkende en gesubsidieerde regionale en lokale omroepen. Maar toch zijn ze er nog en volgens Ralph Kleinpenning uit Zevenaar, die in een niet dichtbekabeld deel van Nederland woont en daarmee via de buitenantenne snel het alternatief vindt van deze radiostations, vervullen ze nog steeds een belangrijke functie.

Strijdradio vanaf de barricade (juni 1998). Het is al weer bijna twintig jaar geleden, dat in Amsterdam de panden van de Grote Keyser werden gekraakt. Bij alle tumult dat zich daaromheen voltrok, speelde de radiozender De Vrije Keyser een belangrijke rol. Ter herinnering diepte de redactie uit de jaargang 1980 van het tijdschrift RadioVisie dit artikel op van de hand van Frans Schuurbiers.

FCC overweegt toelating micro-stations (mei 1998). In de strijd tussen de vrije micro-stations en de Federal Communication Commission in Amerika lijkt een compromis in de maak. Rene Burcksen beschrijft de laatste ontwikkelingen.

Pirates are good guys (april 1998). Aan de hand van de lotgevallen van het "micro-station" Kind Radio in San Marcos USA beschrijft Juan R. Paloma de overlevingsstrijd van de vrije lokale zenders tegenover de Federal Communication Commission.