volume 1
februari 1999

Caroline in Nederland

Een open briefwisseling

door Hans Knot

De naam van Radio Caroline laat nog altijd de harten van vele radioliefhebbers sneller kloppen. Het is dan ook niet vreemd, dat er opgetogen werd gereageerd toen vorig jaar met een persconferentie tijdens de jaarlijkse dag van de Stichting Media Communicatie en het Freewave Media Magazine, bekend werd gemaakt dat "Caroline" in Nederland opnieuw in de huiskamer te horen zou zijn. Helaas bleef de ontvangst van het Nederlandse Caroline tot op heden beperkt tot de huiskamers in de gemeente Gouda. De Stichting Media Communicatie zond daarover een kribbige open brief aan de initiatiefnemers, die op hun beurt een dito antwoord schreven. Het is, zo valt uit de briefwisseling op te maken, nog steeds niet gemakkelijk om in Nederland een radiostation in de lucht te brengen en te houden.

Ten geleide

Decennia lang was de zeezender Radio Caroline enorm populair in West Europa. In 1990, toen het vierde zendschip van de organisatie in de Theemsmonding op een zandplaat liep, werd het schip door de autoriteiten binnengesleept. Sindsdien is er een groot aantal pogingen gedaan het station terug in de ether te brengen. Zo werd in Engeland een groot aantal tijdelijke licenties gevuld. Telkens werd er voor een periode van vier weken uitgezonden op diverse lokaties; dit in het kader van de mogelijkheid in Engeland de zogenaamde RSL — Restricted Services Licence — te laten draaien. De Radio Authority — het overkoepelende orgaan verantwoordelijk voor licenties — vergeeft deze licenties. Slechts enkele malen per jaar mag een dergelijke licentie worden vergeven. Daarnaast heeft de Caroline-organisatie in de afgelopen tien jaar diverse malen tijdelijk via de satelliet en de korte golf uitgezonden. Maar er kan niet gesproken worden van het daadwerkelijk functioneren van een radiostation.

In Nederland heeft zich enkele jaren geleden een groep gevormd die het alternatieve geluid van Radio Caroline wilde terugbrengen in de ether. Men vroeg een AM-licentie aan en op een persconferentie tijdens de jaarlijkse dag van de Stichting Media Communicatie en het Freewave Media Magazine, zoals in maart vorig jaar in Haarlem werd gehouden, werd de komst van Caroline Nederland tijdens een persconferentie wereldkundig gemaakt.

Rechts: Ruud Poeze en Bob Noakes maken hun plannen wereldkundig op de Radiodag 1998

Nu, bijna een jaar later, is het station alleen te ontvangen via een kabelstation in Gouda. Initiatiefnemers Poeze en Noakes kregen onlangs een open brief van Hans Knot en Rob Olthof van de Stichting Media Communicatie. Doel van deze open brief was vooral de beide heren wakker te schudden met als doel de vele aanhangers van het eens grote Caroline op de hoogte te brengen van de ontwikkelingen van Caroline Nederland. Soundscapes brengt U zowel de open brief van de Stichting Media Communicatie als het eerste antwoord van Poeze en Noakes.

Een open brief van Rob Olthof en Hans Knot

Beste Ruud Poeze en Bob Noakes,

We dachten we klimmen maar eens in de pen om een teken van leven richting jullie te geven. Hoe gaat het met jullie? Een goede jaarwisseling gehad? De laatste tijd niet zoveel meer van jullie gehoord. Het wordt tijd dat toch weer eens de telefoon wordt gepakt om ons op de hoogte te houden omtrent de voortgang van jullie radioproject. Immers, we willen nu eindelijk graag positief nieuws brengen over jullie "speeltje" of zelfs misschien wel "droomwereld". We luisteren iedere dag nog naar de radio, zowel FM, middengolf, satelliet als kabel.

Helaas, vandaag 15 februari, nog steeds niets gehoord van een nieuw station met de naam Caroline Nederland. Wel kregen we laatst een cassette toegestuurd van een abonnee van Freewave in Gouda. Onder het eten koken en afwas heeft Hans ernaar geluisterd. Je stem klonk wel leuk, Ruud, maar voor de rest stelde het helemaal niets voor en hij vond het maar een slap aftreksel van de echte Radio Caroline in de hoogtijdagen. Als dat het moet worden: kabelradio met verkeersinformatie, dan kan het nog lachen worden. Wel, we zullen een garage gaan huren en daar een radio installeren om te kunnen luisteren naar Caroline via de kabel, speciaal gericht op de automobilist. Hoewel beide ondergetekenden geen auto hebben en er zelfs ook nooit een zullen aanschaffen.

We kregen de laatste elf maanden vele reacties op de gedurfde persconferentie, zoals door jullie in Haarlem vorig jaar, tijdens de radiodag, werd gegeven. Tjee, wat een sensatie: Caroline terug en wel in Nederland en ook nog een voormalige Carolinedeejay van naam, die er bij betrokken is. Hans heeft er nog voor gezorgd dat vooraf een nationaal en een internationaal persbericht werd verstuurd. Vooral de laatste kreeg onder meer ruimte in een groot aantal internationale vakbladen. Jammer achteraf dat Hans zijn naam eronder stond, want geloofwaardig zijn jullie totaal niet gebleken. Al meer dan twee jaar voor de persconferentie liepen jullie met het idee rond om een volwaardig Caroline Nederland op te richten. Een prachtig business-plan werd geopenbaard voor onze ogen. Echter wel onder de voorwaarde "for your eyes only". Twee jaar lang hebben we regelmatig contact gehad en over diverse mogelijkheden gesproken en adviezen gegeven en nooit met één woord over een toekomstig project met anderen informatie uitgewisseld, totdat jullie het sein "veilig" gaven. Toch jammer als je denkt dat wij ook de nodige tijd in dit "project" hebben gestoken.

Kwade telefoontjes uit Engeland onzer richting, waren het gevolg van jullie persconferentie. Gelukkig wisten we Peter Moore en de zijnen te overtuigen dat we alleen de berichtgever waren en verder niet betrokken waren bij de plannen Caroline Nederland. Inmiddels is de officiële licentie al lang een feit, maar we zitten nog steeds op jullie te wachten. Of liever op een volwaardig Caroline Nederland. Uit de reacties van de "die-hards" in ons land hebben we de afgelopen maanden al gemerkt dat ze er al lang niet meer in geloven en er ook niet meer op zitten te wachten. En dan plotseling is Ruud daar weer met een telefoontje richting Rob. Wat moeten we nu nog geloven over een toekomstig nieuw Caroline-station in Nederland? Ruud meldt zelfs dat er helemaal geen bussiness-plan meer is.

Op dit moment scherm je met een middengolfzender die in februari de lucht in gaat. Laten we het volgende met je afspreken. De Stichting Media Communicatie wil eventueel nog steunen als inderdaad de beloftes geloofwaardig zijn. Op het moment dat de zender de ether ingaat, is de SMC bereid zijn "huisadvocaat" in te schakelen en te vragen hoe en of wij namens Caroline Nederland aandelen of obligaties mogen en kunnen uitgeven. De kosten van deze advocaat komen natuurlijk wel voor rekening van Caroline Nederland en deze zullen niet meer bedragen dan ongeveer fl 1.500,- waar je dan een vooruitbetalingsfactuur voor krijgt.

Je meldde ons dat het misschien voor privé-investeerders — onze gedachten brachten ons meteen weer bij de anoraks — leuk zou zijn bedragen van minimaal fl 1.000,- te investeren. Welaan, onze hoop is daarop eigenlijk niet meer dan 0,000000000001%, maar toch hebben we altijd in gedachten: hoop doet leven, ook voor Caroline Nederland.

SMC begint hier alleen aan als aan de volgende voorwaarden is voldaan:

Caroline is regionaal in de ether. Dan zijn jullie pas echt geloofwaardig geworden.
Er open kaart gespeeld wordt ten aanzien van de financiers — tijdens een recent telefoongesprek kreeg Rob sterk de indruk dat de eventuele financier van jullie zich heeft teruggetrokken; je sprak namelijk deze keer specifiek over een privé-project van jou.
Het station een redelijk pers krijgt bij de opening.

Wordt aan deze voorwaarden voldaan, dan nemen we deel.

Tenslotte nog wat adviezen:

Huur nu zendtijd: op QFM of een lokaal station, wat dacht je bijvoorbeeld van Radio Diemen of pak de satelliet — EKR was toch zo goedkoop, zei je — en pak een lading dominees mee ter bestrijding van de onkosten.
Neem desnoods een mono-kanaal of huur de avonduren van ASDA FM, maar zorg ervoor dat je gehoord wordt. Niemand werkt meer mee aan een project welke geheel bestaat uit "lucht".

Lukt dit alles niet, dan kun je altijd bij rederij Vrolijk in Scheveningen een kotter kopen! Gaat dit ook niet dan kunnen jullie in uiterste wanhoop nog de Prince de Lignac inschakelen. Heeft ook een boot en wil misschien nog wel een paar maanden voor de Scheveningse kust gaan liggen. Deze man is ook publiciteitsgeil en bovendien steenrijk.

Hopelijk horen we spoedig van jullie en wensen jullie, hoewel laat, een voorspoedig 1999 met misschien nog een vleugje "Caroline". En mocht het Caroline-Nederland project niet doorgaan dan is er altijd weer de mogelijkheid op het einde van de radiodag een persconferentie te geven en gezamenlijk met de die-hards te rouwen.

Rob Olthof en Hans Knot

Een antwoord op de open brief van Ruud Poeze en Bob Noakes

Beste Hans en Rob,

Leuk dat jullie zoveel belangstelling tonen voor ons speeltje of droomwereld. Waarom eigenlijk: wie is er eigenlijk geïnteresseerd in onze vrije-tijdsbesteding; alleen maar omdat we de naam "Caroline" gebruiken. Als we dat nu leuk vinden en dat keurig netjes juridisch aftimmeren; wat maakt het uit.

Goed, we hebben wat verwachtingen gewekt door in de pers onze plannen bekend te maken. Een verhaal waar volgens ons weinig aan gelogen was. We hebben de naam "Caroline" terug in de herinnering gebracht in Nederland en aangekondigd dat we gingen uitzenden. En dat hebben we ook gedaan, op de kabel in Gouda. Natuurlijk met het oogmerk dat uit te breiden naar andere kabelstations, en om in de nabije toekomst ook via de ether uit te zenden.

Op de kabel kwamen we niet verder dan Gouda, het enige netwerk dat er niet zo'n irritante programmaraad op na houdt. Veel kabelnetten hadden vorig jaar trouwens hun programmaraad nog niet rond zodat er gemakshalve maar geen besluiten werden genomen over nieuwkomers. Dus dat schoot lekker op. Los daarvan is uitzenden via de kabel peperduur door die boeven van de BUMA die maar liefst 15 cent per aansluiting per jaar rekenen. Voor dat kleine netje met zo'n 50.000 aansluitingen in Gouda waren we al meer dan fl 7.000,- per jaar kwijt. En voor een heel jaar vooruit betalen, anders niet uitzenden.

Dan de ether. Zoals we tijdens de presentatie van de plannen al wisten was er een aantal zogenoemde kleine ether-frequenties op AM nog vrij. Het restant van het voormalig Holland FM pakket. We hebben ons helemaal suf gezeurd bij het Ministerie van Verkeer en Waterstaat deze beschikbaar te krijgen voor ons, of van de in totaal zes, in ieder geval een deel voor Caroline. Wij hadden uitgerekend dat we daar een flink deel van Nederland mee konden bestrijken. Maar: tijdens de verdeling van de landelijke FM-frequenties was "AM niet aan de orde." Zelfs niet toen Veronica de "828" en "1224" teruggaf.

Ook toen konden wij niet die kleine AM-frequenties krijgen. Want we stonden onderaan de lijst van frequentie-aanvragers. En hoe we ook riepen dat niemand van de andere commerciële stations serieus geïnteresseerd was in dit pakket — dat hadden we uitgezocht — wij kregen het niet. En iemand anders dus ook niet. Toen, nadat door ons de politiek was ingeschakeld, werd het Ministerie opeens met de neus gedrukt op het feit dat de onderhavige frequenties nog steeds ongebruikt lagen. Op dat moment hadden toevallig een paar niet-landelijke omroepen onder, leiding van Mas Boom van Rebecca, bij de rechter afgedwongen dat een aantal kleine FM-frequenties naar de niet-landelijke omroepen moest gaan.

En kom, dacht het Ministerie in haar onmetelijke wijsheid, dan pleuren we die AM-restjes toch in diezelfde doos, zijn we er mooi van af. Zelfs de organisatie van Niet-Landelijke Commerciële Omroepen begreep hier niets van en wist eigenlijk ook niet wat men ermee moest. Caroline heeft nog steeds een bezwaar-procedure lopen tegen dit besluit. Krijgen we gewoon geen reactie op: want dat is de werkwijze van de HDTP van het Ministerie van Verkeer en Waterstaat, daar kunnen andere organisaties over meepraten.

Caroline Nederland heeft toch maar alle AM-frequenties als niet-landelijke omroep aangevraagd. En wat kregen we: jawel, de slechtste frequentie uit het hele pakket: 1602 AM in Leeuwarden. In de zendmachtiging staat ook dat we niet meer dan 75 kHz frequentiezwaai mogen gebruiken. Ja, er wordt zeer zorgvuldig gewerkt door onze vrienden bij het Ministerie.

Maar door al dat gezeik en getreuzel met het uitdelen van de frequenties is de gebruiksperiode inmiddels heel kort geworden. Officieel moeten we per 1 september 2000 al weer stoppen. Zelfs voor onze grote FM-collega's is dat een ramp: Mas Boom van Rebecca, de grootste niet-landelijke omroep, noemt het een gok hierin te investeren. Dus je begrijpt: de geldschieters staan in de rij om te investeren in Caroline 1602 AM in Leeuwarden. Dranghekken hebben we moeten kopen. We hebben dit verhaal maar niet eens voorgesteld aan onze potentiële investeerders. Om niet uitgelachen te worden.

Hoe moeilijk het is om op middengolf in de lucht te komen blijkt wel uit het feit dat er momenteel geen enkele van de nieuwe AM-frequenties in gebruik is genomen. Overigens zijn er een aantal omroepen met een AM-frequentie, die volgens ons helemaal niet willen en/of kunnen uitzenden. Maar die het helaas verdommen om iets terug te geven aan het Ministerie. Wij zitten juist te springen om een frequentie in midden-Nederland / Randstad. Als er een frequentie terugkomt, gaat er overigens zeker eentje naar ons.

Wij hebben nu uitstel tot 1 maart voor onze eigen 1602 kHz; en kunnen twee dingen doen. De frequentie terug geven. Dan gebeurt er dus ... niets. Toch uitzenden en de kosten heel erg laag houden. Dat kan omdat we gelukkig wat kennis over middengolf in huis hebben. Maar dat kost tijd. Tijd om achter goedkope zenders aan te gaan bijvoorbeeld. Overigens zit er op dure nieuwe zenders al een levertijd van maanden. Het is zeker niet uitgesloten dat het ons ook nog lukt om uit te zenden. Dat zou mooi zijn want dan kunnen we aanspraak maken op meer frequenties. Maar uitzenden kost hoe dan ook geld. En ook al hou je de kosten laag ; het blijft een hoop geld kosten, dat nu dus gewoon door de initiatief-nemers opgehoest moet worden. Dit soort privé-radio noemen wij dan ook hobby-radio; helaas want het kan niet anders. En dan hebben we het nog niet over het probleem om reclamezendtijd te verkopen. Denk je nu echt dat de snelle reclame-jongens met zijn allen staan te wachten op het wat meer alternatieve Caroline ... Maar het kan nog, we zijn nog in gesprek met een partij die mogelijkheden ziet ...

Kan je je nu een beetje voorstellen dat we op een geven moment dachten: "Waarom zijn wij de enige die zo gek zijn om onze spaarcentjes in Caroline te stoppen?" Misschien zijn er wel andere mensen die, ondanks de bovengenoemde beperkingen, toch mee willen doen. Niet meteen met tonnen, maar ook met kleinere bedragen helpen om Caroline net wel in de lucht te krijgen.

Dus waren we ook heel blij met jullie — Hans en Rob — open brief aan ons. Daarin wordt onze voorzichtigheid beloond met de beschuldiging van hobby-radio: "speeltjes", "droomwereld". Omdat we niet zo gek zijn om koste wat kost in de lucht te komen. Mogelijkheden zat: voor maar drie miljoen per jaar zijn we in het hele land keihard te ontvangen — voor de niet-ingewijden: de duurste AM-frequentie kost nu minder dan 2,5 miljoen gulden per jaar = 675 kHz.

Ook hebben jullie moeite met verkeersinformatie op de kabel. Wij hebben er moeite mee dat jullie niet de moeite hebben genomen goed te luisteren naar ons proef-programma in Gouda waarin duidelijk werd gezegd dat het om een voorbeeld ging van ons format als we in de ether zouden komen.

Natuurlijk wisten wij ook niet dat het zo moeilijk zou zijn om een radiostation te beginnen in ons fijne kikkerlandje waar alles zo perfect geregeld is. En alle radio-kenners weten dat het succes afhangt van een ether-frequentie. Jullie weten beter dan wij hoe moeilijk het was voor Sky Radio om aan de 100.7 te komen. En die hadden een enorme bak met geld achter zich van Murdoch ... Dus bij deze bieden we onze excuses aan dat wij, als Caroline Nederland, niet meteen landelijk dekkend met de beste FM frequentie in de lucht zijn gekomen. Mede namens onze financiers die de euvele moed hadden niet te investeren in Caroline nadat we zo'n mooie frequentie hadden gekregen.

O ja, dank voor de aanbieding van SMC om te bemiddelen voor privé-investeerders, door jullie fijntjes omschreven als anoraks. Het spijt ons dat we daar geen gebruik van zullen maken. En voor de echte liefhebbers van Caroline Nederland, wie dat dan ook wezen moge, als je ondanks de geweldige commerciële vooruitzichten van dit project toch zou willen investeren, dan weet je ons wel te vinden.

Ruud Poeze en Bob Noakes

... En een aanvullende reactie met het laatste nieuws

Het gaat goed en het gaat slecht met ons. Beginnen we met het goede nieuws: Caroline mag ook van frequentie 1584 kHz in Utrecht gebruik maken. Onze collega's van Gooiland Radio zien af van uitzenden op middengolf, omdat dat voor hun als regionale commerciële omroep voor het Gooi geen zin heeft. Vanzelfsprekend zijn we ze daar uitermate dankbaar voor, gelukkig zijn er in dit land ook nog een paar echte radio-mensen zoals bij Gooiland die reëel zijn en een collega willen helpen. Frequentie 1584 Utrecht zal vermoedelijk in de hele Randstad, maar ook in Noord-Holland en Zeeland te horen zijn. Overigens ligt deze frequentie maar twee kanalen af van onze "eigen" frequentie 1602. "Caroline rules the top of the (AM) band."

Het slechte nieuws is dat wij naar alle waarschijnlijkheid geen gebruik mogen maken van onze site in zuid-west Friesland. Op die plek konden we ongestoord — EMC-problematiek — onze gang gaan, bovendien fietsten we zo over het water Amsterdam binnen. Nu moeten we dichter bij Leeuwarden zitten en willen we zo dicht mogelijk naar de kust ... Hebben onze vrienden in Engeland er ook nog wat aan. 1602 kHz wordt daar niet of nauwelijks gebruikt en alleen in Kent staat een 250 Watt steunzender van BBC Radio Kent; gewoon FM te kopiëren en ook nog andere AM zenders zoals 855 kHz te steunen. Dus vrienden in Kent: schrijf een brief naar de BBC en vraag of dat ding uit kan.

AM is duur, dat zeiden we al. Met handigheid en kennis van zaken is de zaak beheersbaar te houden. Maar één kostenpost is echt te gek voor woorden, wij zijn erachter gekomen dat we voor elke zender bij na 12.500 gulden moeten betalen en 22.000 gulden per jaar aan de RDR, de Rijksdienst voor Radiocommunicatie in Groningen. Belachelijk als je bedenkt dat publieke lokale zenders nog geen 400 gulden per jaar betalen. En de grote jongens van Sky moeten 44.000 voor 120 kW, bijna landelijk dekkend FM betalen. Dat betekent dat als we de tweede frequentie 1602 — 1584 wordt natuurlijk de frequentie van de hoofdzender in de Randstad — willen aansteken we nog eens 35.000 ineens moeten betalen. En daar doen onze ether-bewakers in Groningen niets voor. Ergo: op 1602 kHz zitten aardig wat piraten, zoals een dergelijk station in Lelystad. En op 1602 kHz zit een Spanjaard die vijfentwintig keer te hard gaat. Hebben de andere zenders in Spanje zelf ook last van. En de RDR ... die doet niets.

Het had overigens weinig gescheeld of ook Caroline International was in de lucht gekomen. Dit project hadden we samen met Goldcrest Broadcasting Ltd van Howard Rose ontwikkeld. Caroline International zou 24 uur per dag via de ASTRA (analoog) uitzenden, maar ook vanaf 11 uur 's avonds Nederlandse tijd, op de middengolf te horen zijn en wel op 1395 kHz van Business News. Keihard in heel Europa op elke radio. Tijdens een gesprek met Howard in Engeland werd ons bevestigd dat het project hoe dan ook door zou gaan: Goldcrest zou het project zelf financieren, de reclame-verkoop in Engeland regelen en voor een deel van de programma's zorgen. Vanaf de Ross Revenge nog wel. Wij zouden alles hier in Nederland regelen; waaronder reclame-verkoop en een paar uur programma 's morgens vroeg met een Nederlands tintje. Daarvoor zouden we een deel van de reclame-opbrengst krijgen; dat leverde zoveel op dat we daar Caroline Nederland van konden financieren ...

Met Manaus, de eigenaar van 1395, was alles al geregeld: het wachten was op een bankgarantie vanuit Engeland voor de huur van de zender in Nederland, van Howard Rose. Na het zoveelste telefoontje waar dit document toch bleef, kregen we doodleuk een kort briefje via de fax dat Rose er maar vanaf zag: "Hij had er geen tijd meer voor." Met nadruk werd gesteld dat geld niet het probleem was ... We hoeven niet nader uit te leggen dat we ons besodemieterd voelen; zo ga je niet met zakenrelaties en collega radio-mensen om. Bovendien slaan we een rot-figuur bij Manaus waar we nooit meer aan hoeven te komen. Het is te meer schandalig omdat Howard Rose altijd veel kritiek heeft op de huidige Caroline-organisatie in Engeland en roept dat het hoog tijd wordt dat er iets goeds met Caroline gaat gebeuren. Howard Rose heeft zich wat ons betreft nu volledig buitenspel gezet en kan de naam Caroline eigenlijk niet meer in zijn mond nemen.

Ruud Poeze en Bob Noakes