volume 2
augustus 1999

Lord Sutch (1940-1999)

Bij de dood van de laatste pop-politicus

door Hans Knot

Slechts gekleed in een luipaardvel presenteerde hij zijn Official Monster Raving Loony Party bij tal van lokale, regionale en nationale verkiezingen: David Edward Sutch, die zichzelf tooide met de titel van Lord. Een zetel won hij nooit. Wel werd hij de langst zittende partijleider uit de Britse politieke geschiedenis. Bekend werd hij, toen hij in 1964 als een promotiestunt voor zijn popgroep Lord Sutch and the Savages, startte met de zeezender Radio Sutch. Op woensdag 15 juni 1999 maakte hij onverwachts een eind aan zijn leven. Hans Knot kijkt terug op het leven van een opmerkelijke figuur uit de geschiedenis van de zeezenders.

Woensdag 15 juni 1999: In zijn huis in Harlow, noord-west Londen, is de 58-jarige Lord Sutch, geboren onder de naam David Sutch, overleden. Zijn stoffelijk overschot werd door zijn 41-jarige vriendin Yvonne Elwoon gevonden. Deze schakelde de politie in. David, die al jarenlang bij perioden neerslachtig was, heeft zichzelf verhangen. Hij werd binnen de radio-industrie bekend in 1964 toen hij met een schip de Theems afvaarde tezamen met zijn begeleidingsgroep The Savages. In deze groep speelden toen onder meer Jack Bruce en Keith Moon, die later beiden bekend werden van onder meer The Cream en The Who.

Eigen station. Doel van de tocht, gehouden op 26 mei 1964 met de MV Cornucopia, was op te stomen naar Shivering Sands, een oud fort in de monding van de Theems, alwaar hij onder leiding van zijn manager Reginald Calvert, een eigen radiostation oprichtte onder de naam Radio Sutch. Doel was vooral die muziek te draaien die op andere stations werd geweigerd. Natuurlijk hoorde daar heel vaak het geluid van Screaming Lord Sutch and The Savages bij. Daarbij zat heel vaak de hit-single Jack the Ripper uit 1963; een nummer dat in Nederland muzikaal en qua presentatie hetzelfde jaar nog navolging vond in Dracula van ZZ en de Maskers. Sutch deed zijn station al vrij snel over aan Reginald Calvert, die de zender herdoopte in Radio City.

Lord Sutch en zijn Savages in het begin van de jaren zestig

Politiek. David Sutch werd geboren op 10 november 1940 en werd in het begin van de jaren zestig met zijn energieke songs bekend als rock-'n-roll-zanger. Zijn grote voorbeeld was Screamin' Jay Hawkins. Maar Sutch was ook politiek actief. In 1963 richtte hij de Teenage Loony Party op met als doel bij alle lokale, regionale en landelijke verkiezingen voor een plaats te gaan. De plaats die men wilde winnen was die was vrijgekomen door het aftreden van John Profumo, die een verhouding had met Christine Keeler, een befaamde callgirl. In het Engeland van die tijd kon een dergelijke verhouding uiteraard niet en de minister werd ontslagen. Later werd de naam van de partij van David Sutch veranderd in de Official Monster Raving Loony Party. Tot en met vorig jaar heeft hij liefst aan veertig verkiezingen meegedaan. Telkens vond hij weer de nodige publiciteit vanwege zijn kleding en hoge hoed. Luipaardvel was vaak de enige andere vorm van kledingdracht tijdens politieke uitingen.

Woorden. In het Britse Parlement is uitgebreid stil gestaan bij de dood van David Edward Sutch, die nooit een officiële titel van Lord heeft gekregen. Het was slechts een toevoeging die hij zichzelf had toebedacht. Hij was de Partijleider immers die over de langste periode in deze eeuw zich telkens weer kandidaat stelde voor een zetel, maar deze nooit verkreeg. Wel lukte het via lokale verkiezingen enkele mensen binnen gemeentebesturen aan een zetel te helpen, waarbij onder meer een burgemeester in het plaatsje Ashburton in het graafschap Devon. Vooral in dit deel van Engeland had Sutch een enorme aanhang onder de bevolking. Voorstellen die er door The Loony Party in de loop der jaren zijn gedaan en gehonoreerd zijn er velen. Twee schieten erbij uit: het verlagen van de verkiezingsleeftijd tot 18 jaar (1970) en de invoering van paspoorten voor huisdieren (1989).

Een kranten-cartoon van Griffin over de Monster Raving Loony Party

Ook de lachertjes. Maar David deed via zijn partijpolitiek ook voorstellen waarmee hij iedereen weer aan het lachen kreeg, temeer daar ze niet te realiseren waren. Zo vond hij dat de Kanaaltunnel anders moest worden gegraven, namelijk met een omweg via Jersey, één van de Kanaaleilanden en alom bekend als een belastingvrij paradijs. Met de verkiezingen van enkele jaren geleden beloofde hij dat, indien hij aan de macht zou komen, onmiddellijk de maanden januari en februari zou afschaffen. Dit voorstel had gezien het feit dat deze maanden de meest sombere van het jaar waren, uiteraard alles te maken met zijn depressiviteit. Eens had hij ook het voorstel om geheel Londen te overkappen en op die manier om te toveren tot een subtropisch paradijs. Maar een ander politiek punt was de strijd tegen de regering om de pubs langer open te krijgen, hetgeen door andere partijen werd overgenomen en later zou worden ingevoerd. In 1966 pleitte hij, toen de zeezenders nog actief waren, in zijn verkiezingsprogramma voor legalisatie van de commerciële radio.

Opvallend. Wanneer er weer een verkiezingsperiode was dan was het telkens weer David Sutch die in staat was op de televisie te komen. Hij drong gewoon de podiums op waarop vooraanstaande politici hun rede hielden. Immers gekleed in luipaardvel en hoge hoed lukt het altijd weer de camera's op je gericht te krijgen. Volgens zijn vrienden was er in de weken voorafgaand aan zijn dood niets te merken aan David. Hij vertoonde geen zware depressiviteit. Opmerkelijk is dat Sutch voor het eerst sinds 1963 zeer recentelijk niet meedeed aan de verkiezingen, en wel aan die voor het Europarlement. Reden was dat hij geen geld beschikbaar had om de verkiezingsstrijd aan te gaan.

... And heavy friends. Van de muzikale prestaties van Lord Sutch valt misschien wel het een en ander af te dingen. Zijn naam luidde niet voor niets voluit "Screaming Lord Sutch". "Badsinging," zo werd zijn stijl ooit wel eens omschreven. Toch zitten er volgens kenners juweeltjes tussen zijn songs. In 1969 verzamelde hij een keur aan artiesten om zich heen. Om een paar namen te noemen: Jimmy Page, Jeff Beck, John Bonham, Noel Redding, Nicky Hopkins en meer van de topartiesten uit die periode. Met hen vervaardigde hij het album Screaming Lord Sutch and Heavy Friends, dat in 1970 werd uitgebracht (Cotillion SD 9015; UK Atlantic 2400 008). Op de hoes staat Sutch afgebeeld naast zijn roemruchte, in de kleuren van de Engelse vlag geschilderde Rolls Royce. Het album, met als uitschieter de beoogde hit It's For You, Baby staat op veel eeuwige top honderds als de slechtste plaat aller tijden, maar is nu ook een geliefd verzamelaarsobject.

Terug naar het radiogebeuren. Sutch, die meende dat hij met zijn station miljoenen luisteraars kon bereiken, spendeerde volgens eigen zeggen 50.000 gulden per maand om Radio Sutch draaiende te houden. Later zou blijken dat hij slechts voor enkele bevoorradingen had betaald. De rest van het geld werd door Reginald Calvert betaald. Opmerkelijk onderdeel van de publiciteitsstunt was de verklaring dat een 13-jarig meisje, Elaine Kathleen, een popprogramma zou gaan presenteren, Candy's Popshop. Het ging hier om de dochter van Reg Calvert, die echter nooit door iemand daadwerkelijk is gehoord op het station. Radio Sutch was voor het eerst te beluisteren op 27 mei 1964 met testuitzendingen. De tweedehands zender was echter al eerder uitgetest op een dummy-load in een werkplaats in Cliffton Halls. Via de 194 meter was het de plaat Jack the Ripper van Lord Sutch and The Savages, die als eerste werd gedraaid. De eerste stem die gehoord werd was van Reginald Calvert die de luisteraars opriep zijn vrouw, in Rugby, te bellen dat men in de ether was. Een ander opmerkelijk onderdeel in de programma's van Radio Sutch was het dagelijks (zo ver men in de ether was) voorlezen uit het boek Lady Chatterley's Lover, een boek dat in die tijd tot de verboden geschriften behoorde.

Amateuristisch. Achteraf moeten er twijfels worden gezet omtrent de hoogte van het geïnvesteerde geld. Het station kon slechts twee uur achter elkaar in de ether zijn omdat de gebruikte batterijen ter voeding van de zender telkens opgeladen dienden te worden. Ook het aantal aanwezige platen aan boord van het fort, Shivering Sands, was zeer beperkt. Maximaal vijftig stuks waren er in het begin aanwezig, waardoor herhaling op herhaling volgde. Het werd dan ook terecht in de landelijke dagbladpers omschreven als een uit de hand gelopen grap. Wat er wel volop aanwezig was op het fort, dat stamde uit de Tweede Wereldoorlog en was gebouwd ter verdediging van de Theemsmonding, was een grote hoeveelheid wilde katten. Waarschijnlijk was er in de Tweede Wereldoorlog een tweetal beesten aan boord gebracht, hetgeen zich in de latere jaren ontwikkeld had in een groot aantal wilde katten.

Lord Sutch (rechtsonder) aan het begin van zijn politieke loopbaan

Tendering. Ook hoe men een zeezender moest bevoorraden wist men niet goed. Het kwam dan ook vaak voor dat in de uitzendingen werd gesmeekt om een bevoorradingsboot te sturen daar men anders zonder de broodnodige voorraden zou komen te zitten. In juni 1964 werd een contract gesloten met een lokale platenzaak waardoor weer enkele nieuwe platen per week bij de collectie konden worden gevoegd. Wat echter wel vooruitstreven bleek was de mogelijkheid voor popgroepen die nog geen platencontract hadden een demo te laten insturen. Deze bandjes werden dan gedraaid in de programma's. Maar hier zat dan ook weer een adder onder het gras want Calvert was tevens impressario van beroep en wilde de groepjes natuurlijk graag begeleiden en daarmee weer geld verdienen.

Bijna niet in de ether. In de tweede helft van de maand juni 1964 was Radio Sutch bijna helemaal niet te beluisteren. Reden was dat benodigde reserveonderdelen niet beschikbaar waren en er vanwege het slechte weer niet bevoorraad kon worden. Vaak kwam het voor dat er slechts één of twee personen op het fort waren die de gehele programmering voor hun rekening diende te nemen. Vanaf eind juli was het station andermaal zeer onregelmatig te beluisteren. David Sutch zelf was helemaal niet meer te horen, dit als gevolg van een tournee die hij maakte met zijn groep door Australië. Vanaf augustus werden er knopen doorgehakt. Het bleek dat er bijna geen geld van de zijde van de adverteerders binnenkwam en er alleen maar geld werd ingepompt door Reginald Calvert. Deze haalde het geld weer uit de opbrengsten van de danshallen die hij runde.

Een nieuwe naam. Nadat het station enkele weken uit de ether was, werden er in september 1964 plotseling testuitzendingen gehoord onder de naam Radio City. Calvert had besloten dat de naam van Sutch niet langer mocht worden gebruikt. Een nieuwe naam zou misschien voor adverteerders kunnen zorgen, hetgeen later ook zou blijken daar Radio City een betrekkelijk succesvol station is geworden. In het midden van de jaren tachtig sprak ik met de weduwe van Reginald Calvert en haalde met haar onder meer herinneringen op aan Radio Sutch.

Slechts drie weken. Ze vertelde me dat Radio Sutch een grap zou zijn geweest: "We hadden onderling afgesproken dat het station slechts drie weken in de ether zou zijn en het daarna gebeurd zou zijn met de publiciteitsstunt voor David en zijn groep. Reg had rond die tijd een ballroom gekocht in Loughborough, The Esseldo, en ik heb hem geadviseerd daar meer geld in te investeren dan in de groep van David. Dit had weer tot gevolg dat er met de successen van The Esseldo geld los kwam waardoor we nieuwe apparatuur en een zender konden kopen om een herstart te maken onder de naam Radio City." Een zeer korte periode was Sutch dus binnen de radio-industrie actief, terwijl hij de geschiedenis in is gegaan als de langst leidende partijleider uit de Britse politieke geschiedenis. Een kleurrijk en tevens enigszins obscuur figuur uit de radio en de politieke scene is heengegaan.

The sound fragments on this page are copyrighted. They are used here according to the rules of fair use and academic quoting.