volume 4
maart 2002

Bakens en begrippen voor de radio-amateur

Bespreking van:

Gerd Klawitter, Funk-Baken und Indikatorstationen. Meckenstein: Siebel Verlag, 2001 (96 pagina's; met afbeeldingen);
Gerd Klawitter, Funk-Lexikon. Meckenstein: Siebel Verlag, 2001 (176 pagina's; met foto's en afbeeldingen).

door Jelle Knot

Radio-amateurs maken een heel speciaal gebruik van het medium radio. Op een kamertje vol ontvangst- en zendapparatuur, hun "shack", zoeken ze over de hele wereld de radiogolven af, letterlijk en figuurlijk op zoek naar gelijkgestemden. Sommigen speuren voornamelijk naar zenders, anderen — in het bezit van een zendlicentie — communiceren ook actief. Daar komt nogal wat techniek en kennis bij kijken, maar gelukkig kunnen radio-amateurs terugvallen op de nodige handboeken. Jelle Knot bespreekt er hier twee van de hand van Gerd Klawitter.

Funk-Baken und Indikatorstationen. Voor de radio-amateur is het altijd prettig om in de "shack" een handleiding bij de hand te hebben voor het bepalen van het zendbereik, de "propagatie" van de radiogolven. Natuurlijk zijn er programma's op het Internet te vinden, die je daarbij kunnen helpen. Maar dat betekent vaak weer het starten van de computer en dergelijke, terwijl een goede lijst hierbij meer soelaas biedt. Met dit boekje biedt Gerd Klawitter een dergelijk overzicht. In het boekje met bovenstaande titel vind je eerst een verklaring van de betekenissen van de titelwoorden "baken" en "indicatorstation", waarna een opsomming begint van amateur-bakens over de hele wereld, onderverdeeld in de verschillende amateur-banden op de korte golf, herhaalbakens en gecoördineerde bakens. Vervolgens bevat het toch weer softwarebeschrijvingen van verschillende programma's die behulpzaam kunnen zijn bij het vaststellen van de propagatie. Gelukkig volgt daarna weer, ingedeeld over twintig verschillende regio's, een overzicht van onderzoeksbakens, meteo-zenders en luchtvaartstations. Al met al geeft het geheel een goed beeld van de mogelijkheden om over grote afstanden naar radiosignalen te luisteren. Een nuttig boek dat je zeker helpt bij het herkennen van ontvangst — en voor de zendamateur — zendmogelijkheden.

Funk-Lexikon. Naast het bovengenoemde overzicht stelde Klawitter ook een heus lexicon samen voor de radio-amateur. Het is niet de eerste druk. Een paar jaar geleden mocht ik al een korte recensie schrijven over een boekje met verklaringen van begrippen uit de radiotechniek, dat onder dezelfde titel was verschenen. Deze herziene tweede uitgave is aanmerkelijk ruimer van opzet dan de eerste. Werd er aanvankelijk slechts een 800-tal begrippen verklaard, nu bevat het boekje meer dan 1.300 begrippen, die allemaal op een eenvoudige en goed te begrijpen manier worden verklaard. Van A tot Z leidt het lexicon de lezer door de warboel aan begrippen, die in de loop der jaren in de radiowereld is ontstaan. Zo hoeft de lezer niet langer te twijfelen over de betekenis van en de verschillen tussen een "Noise Limiter" en een "Noise Blanker" en komt ook het verschil tussen een LED en een LCD aan de orde. Ook komt de lezer te weten, waarom de radiotelegrafisten aan boord van schepen internationaal bezien "Phare" werden genoemd en hoe weinig "mayday", de internationale hulpkreet, te maken heeft met een dag in mei. Aangezien Duitse wetenschappers en technici vanaf het prille begin — denk aan Karl Ferdinand Braun (1850-1918) en Heinrich Hertz (1857-1894) — belangrijke bijdragen hebben geleverd aan de ontwikkeling van de radio, komen er veel Duitstalige begrippen voor in het boekje, maar ook de Engelse begrippen worden niet vergeten.

Het eerste boek telt 96 pagina's en kost € 7,90; het tweede is 176 pagina's dik en komt uit op € 9,90. Beide boeken zijn natuurlijk in het Duits geschreven, maar ook de Nederlandse gebruikers zullen er het nodige plezier aan beleven. Niets dan lof voor de schrijver, die met de eerste publicatie een handzaam overzicht biedt en met de tweede een bijdrage levert tot een beter begrip van al die vreemde woorden uit de wereld van de radio-amateur. Beide boeken zijn uitgegeven door en verkrijgbaar bij Siebel Verlag, Auf dem Steinbuechel 6, D 53340 Meckenheim.