volume 5
januari 2003

Radio Mi Amigo op de Kanarische Eilanden

Hoe Kord Lemkau zijn droom tot werkelijkheid maakte

door Hans Knot

Vanaf 1999 kunnen de vakantiegangers op de Kanarische Eilanden luisteren naar een radiostation dat trots de naam voert van de voormalige zeezender Radio Mi Amigo. Die naamsovereenkomst berust niet op toeval. De eigenaar, Kord Lemkau, werkte in 1974 enige tijd voor half jaartje voor het toenmalige Radio Mi Amigo en raakte in de ban van een droom om ooit zelf een dergelijk station te realiseren. Hij vertelde aan Hans Knot hoe hij er in slaagde om die droom tot werkelijkheid te maken.

De studio van Radio Mi Amigo met uitzicht op het strand van Playa del Ingles

We gaan eventjes terug naar het voorjaar van 1974, een paar weken na de start van de internationale service van Radio Mi Amigo. In de vroege ochtend van de betreffende zondag was een drietal personen vanuit Den Haag afgereisd naar de Martinistad voor een bezoek aan Huize Knot aldaar. Ik woonde toen nog aan de Goudlaan in Groningen en zag daar, een kleine drie uur later, een Volkswagen voorrijden. Daaruit stapten Dennis King, alias Dennis Koning, Brian Anderson en een Duitser die zich voorkomend voorstelde als Kord Lemkau. Koning, die ik al geruime tijd kende en van wie ik al de nodige capriolen op het Caroline House in de Van Hoogendorpstraat in Den Haag had meegemaakt, volstond met de mededeling dat Lemkau zijn vazal en zijn taxichauffeur was. Ik liet het erbij, want verder had de man zelf ook niet veel in te brengen. Die middag zijn we naar de ziekenomroep in de kelder van het Katholieke Ziekenhuis geweest om de luisteraars aldaar te verpozen met wat waarschijnlijk het meest rumoerige programma is dat ze ooit hebben meegemaakt. De heren Anderson en Koning hadden hun aandacht meer bij de verpleegsters, dan bij het maken van een goed programma. En Lemkau? Al die tijd zat hij er bij en keek er naar. Koning en Anderson kwamen sinds die tijd nog wel met enige regelmaat voorbij, maar van Lemkau heb ik nooit meer iets gehoord, laat staan gezien. Tot voor kort dan ...

Bijna dertig jaar later benaderde dezelfde Kord Lemkau mij met de vraag of ik wat aandacht kon besteden aan zijn radiostation, dat tegenwoordig actief is op de Kanarische Eilanden en dat zich vooral richt op de vele Duitse vakantiegangers die dit afgelegen deel van Spanje frequent bezoeken en de leden van de Duitse kolonie, die daar permanent woonachtig zijn. Gelijk bleek dat hij het in het leven wel wat verder had geschopt dan een functie als taxichauffeur en manusje van alles:

"Ik heb in 1974 een half jaartje voor Radio Mi Amigo en Radio Caroline gewerkt, zowel op het kantoor in de Van Hoogendorpstraat als op het zendschip voor de Nederlandse kust voor Radio Mi Amigo en Radio Caroline. In die tijd waren ondermeer Andy Archer, Tony Allan, Norman Barrington en Dennis Koning daar werkzaam. En anno 2003 ben ik, net als zij, nog steeds actief in de radiowereld. Het station dat we runnen heet bovendien ook nog eens Radio Mi Amigo, hoewel we een totaal andere publieksgroep bedienen dan het overbekende Radio Mi Amigo, dat haar programma's van 1 januari 1974 tot medio oktober 1978 vanaf het gelijknamige zendschip voor de kust van Nederland en later Engeland uitstraalde."

De vraag ligt voor de hand. Waarom koos Lemkau voor de Kanarische Eilanden in plaats van bijvoorbeeld voor een lokale licentie in Duitsland?

Kord Lemkau interviewt Peter van de Edan Jope Band (7 juni 2002)

"Op een bepaald moment ging ik met vakantie naar de Kanarische Eilanden en was eigenlijk direct verkocht. De inwoners, de Kanarios, hebben toonbaar zin in het leven en ze zijn ook zeer behulpzaam. Het weer is er altijd voortreffelijk en de natuur is er bijzonder mooi en, vooral buiten het drukke toeristenseizoen, ook lekker rustig. Tussen mijn tijd bij Radio Mi Amigo vanaf internationale wateren en dit project op de Kanarische Eilanden ben ik in Duitsland zelf niet binnen de radio-industrie actief geweest. Wat ik ook probeerde, ik kwam er niet tussen. Om bij de radio in Duitsland aan de slag te kunnen komen, schijn je toch wel heel goede contacten te moeten hebben. Maar de droom van het radiomaken is me altijd bijgebleven en ik heb net zo lang gewerkt en gespaard tot ik mijn eigen radiostation kon financieren en opzetten. Ik zat in de video-industrie en had een aantal videozaken opgebouwd. Die heb ik dermate goed kunnen verkopen dat ik met de opbrengst hier op de Kanarische Eilanden aan de slag kon gaan."

Het draaien van een dergelijk radiostation vereist nogal wat. Het is een druk leven. Lemkau blijkt iedere ochtend, weer of geen weer, zeer vroeg uit bed te moeten. Maar, als programmaleider en eigenaar van het station weet hij waar zijn plichten liggen:

"Tja, iedere morgen is het weer raak. De wekker loop af om zes uur in de ochtend. Dan snel een hap door de keel en kleren aan om vervolgens rond half zeven in de studio te zijn. En het maakt niet uit hoe laat je het de nacht ervoor hebt gemaakt, de wekker blijft op hetzelfde tijdstip rinkelen. Aangekomen moeten de laatste voorbereidingen worden gepleegd voor de vroege live-uitzendingen. Als er tijd overblijft, maak ik sterke koffie. Vervolgens schud ik de laatste gevoelens van vermoeidheid van me af en ben ik klaar voor de eerste aankondigingen in het programma met de toepasselijke naam "Startklar". Tot elf uur duurt dan dat eerste programma, waarin een grote verscheidenheid aan items aan bod komt voor bewoners en vakantiegangers. Naast de diverse onderwerpen, is er in de ochtend ook dagelijks ruimte voor de horoscopen tussen tien en elf uur."

Met de goede muziek, die men draait, vliegt eigenlijk de tijd om. Voor Lemkau is het rond elf uur echter wel even mooi geweest, want vier uur achter elkaar presenteren is voor elke presentator ruim genoeg. De koffie begint rond die tijd ook niet meer te smaken en dus rondt hij zijn programma dan af om vervolgens zijn collega Ingo Burghardt aan te kondigen. Burghardt is sinds acht jaar woonachtig op de Kanarische Eilanden en zijn roots liggen in Rostock.

Burghardt presenteert het programma "Spätstart" en maakt er met zijn frisse en vrolijke manier van presenteren weer een gezellig samenzijn van, ook voor de luisteraars voor wie het de vorige nacht wat later is geworden. Na een uur in de middag is er dan weer ruimte voor Lemkau. Samen met de mooiste vrouwelijke radiostem op het eiland — die van Jenny — is vult hij dan de uurtjes tot acht uur in de avond. Jenny, oftewel Jennifer Steinberger, is afkomstig uit de omgeving van Frankfurt en sinds 2001 op het eiland woonachtig. Zij is de derde presentator van het team. Dat er een maar zeer klein team actief is bij Radio Mi Amigo op de Kanarische Eilanden mag blijken uit het gegeven dat Burghardt om acht uur in de avond andermaal voorbij komt met twee uur muziek en amusement. De uren tussen tien en twaalf in de avond worden vervolgens door de drie presentatoren bij afwisseling gevuld. Daarna is de arbeid evenwel nog niet gedaan, want dan dient het nieuws en sportnieuws nog te worden ingesproken voor de nachtelijke uren. Dan pas neemt de computer al het werk over.

Lemkau maakt al met al dus lange dagen:

"Ja, het is niet altijd een uur of twee in de nacht als ik endelijk mijn bed zie, maar het gebeurt wel steeds vaker."

Radiomaken op deze manier blijkt kortom een zwaar leven te zijn, maar voor Lemkau is het dermate interessant dat hij de tijd niet eens in de gaten houdt:

"Het loopt gewoon allemaal erg lekker in de studio. Bovendien krijgen we ook nog eens veel respons op onze internet-uitzendingen. Op onze site bieden we ook de mogelijkheid tot chatten, waarvan uitgebreid gebruik wordt gemaakt. De uiterst positieve reacties die we krijgen bieden een prachtige compensatie voor de zware werkdruk. Bovendien is het aantal luisteraars het laatste jaar gigantisch gegroeid. Niet alleen op de Kanarische Eilanden maar ook in vele landen in de wereld via de internetbeluistering."

Jenny Steinberger interviewt Alvaro Marichalar (19 april 2002)

Voor Lemkau en de andere medewerkers van het station is er geen reden om ontevreden te zijn, want het leven op de Kanarische Eilanden blijkt niet alleen goed voor de vakantieganger maar ook voor de medewerkers van Radio Mi Amigo. Nu we even een doorsnee-dag uit het leven van Radio Mi Amigo op de Kanarische Eilanden hebben doorgelicht, zitten we nog wel met de vraag waarom Lemkau zijn station de naam "Mi Amigo" heeft meegegeven. Dat blijkt een lang gekoesterde wensdroom. Al in de jaren zeventig — Lemkau was toen twintig — droomde hij ervan om een eigen radiostation op te zetten naar het voorbeeld van zijn favoriete station Radio Mi Amigo op de Noordzee. Noodgedwongen werden er in die dagen veel live-uitzendingen verzorgd met een sterk geïmproviseerd karakter. Die actieve sfeer werkte inspirerend op Lemkau en om die reden bleef hij de wens houden om onder die zelfde naam ooit iets te gaan opzetten. Op een leeftijd van twintig jaar valt zoiets moeilijk te realiseren en de man moest vele jaren wachten voor zijn droom werkelijkheid werd. Na vele vakanties op de Kanarische Eilanden, viel zijn oog in 1999 op een kleine advertentie waarin een radiostation op het eiland te koop werd aangeboden. Lemkau vertelt:

"Ja, dat was snel handelen. Al mijn spullen dienden voor de emigratie te worden ingepakt en daarbij hoorde natuurlijk ook de apparatuur en de vele cd's die we voor het radiostation nodig hadden. Immers, met een cd-speler alleen red je het niet op een radiostation. Ik had op dat moment apparatuur genoeg om één studio te vullen, maar diende in die bewuste maand augustus nog wel even snel alles in te kopen voor een tweede studio. Gelukkig kwam alles op zijn pootjes terecht. De spullen die we in het aangekochte station aantroffen, stelden niet al te veel voor. We hebben eigenlijk alles totaal veranderd. Gelukkig hadden we in ons thuisland al het nodige geïnvesteerd."

Inmiddels is men drie jaar verder en is er veel gebeurd. De grootste tegenslag had men wel met zender, die bij de aankoop van het station uiteraard was in begrepen. De apparatuur bleek totaal verouderd en bovendien de nodige complicaties op te leveren. Het grootste verdriet was echter, dat de toenmalige eigenaar had aangegeven dat de zender een vermogen had van 1 kW. Achteraf kan natuurlijk de vraag worden gesteld, waarom Lemkau zich daar niet van verzekerd heeft. Het vermogen van de zender bleek namelijk een niet hoger te komen dan een kleine 50 Watt, en dat is voor een radiostation wel een enorm verschil. Die zender is er nog steeds. Verder is de techniek wel op orde. Binnen de studio maakt men bijvoorbeeld gebruik van een modern computernetwerk met een harde schijf, waarop zo'n twintigduizend titels zijn weggezet in mp3-formaat. Maar, waarom kies je eigenlijk niet lekker voor de ouderwetse werkwijze, als je zo op zoek bent naar de sfeer van vroeger? Lemkau hierover:

"Natuurlijk zou dat uitermate prettig zijn, maar de computer maakt het mogelijk om, bij verzoeken, een nummer snel op te zoeken. We hebben gewoon het personeel niet voor een grote en snelle discotheek. Uiteraard wordt in noodgevallen wel eens gebruik gemaakt van de cd-speler. De commercials en de jingles hebben we voornamelijk op minidisk staan."

Op andere punten wordt de zeezender-traditie wel in ere gehouden — voor de nieuwsvoorziening bijvoorbeeld. De luisteraars moeten immers ook op de hoogte worden gehouden van de dagelijkse nieuwsfeiten, het weerbericht en de sport. Wel, net als bij het Radio Mi Amigo van weleer, wordt de nodige informatie daarvoor "geleend". Men haalt de meeste informatie gewoon binnen via internet en betaalt daar niet voor. Wel zijn er organisaties die hun diensten aan het team hebben aangeboden, maar Lemkau stelt dat de huidige werkwijze het team zeer goed bevalt. Dat lijkt logisch, als je bedenkt dat het "lenen" in dit geval gratis is. Lemkau beschrijft de apparatuur die bij het nieuwe Radio Mi Amigo in gebruik is, als volgt:

Kord Lemkau met Jenny Steinberger en Jürgen Renfordt (11 januari 2002)

"We maken gebruik van twee complete studio's, waar in totaal acht computers staan opgesteld. De beide studio's beschikken over een mengpaneel van het merk 'Mix Wizzard'. Daarnaast beschikken we over twee cd-spelers en twee minidiskspelers. Verder is er een heel scala aan andere apparatuur, waaronder goede limitors. De studio is gevestigd in het winkelcentrum van Playa del Ingles, de grootste vakantiebestemming van Gran Canaria. Vandaar wordt het signaal via microsignaal naar de bergen uitgestraald, alwaar Salobre is gevestigd. Daar wordt het signaal opgevangen en via de FM opnieuw uitgezonden. Dit alles met een vermogen van maximaal 1 kW."

In de beginperiode van het Kanarische Radio Mi Amigo heeft men gekozen voor het topveertig-formaat, waarna verschillende andere "formats" zijn uitgeprobeerd. Lemkau zegt er het volgende over:

"Sinds een jaar hebben we de juiste lijn in onze programmering gevonden, een stijl waarin onze luisteraars zich goed thuis blijken te voelen. Veel lekkere rock, maar ook veel rustig werk en veel werk uit de jaren tachtig. De topveertig komt nog wel aan bod, maar bestrijkt maximaal slechts tien procent van het totale muziekaanbod."

Ook op dat punt toont het station overigens een duidelijke overeenkomst met het Radio Mi Amigo dat in de jaren zeventig van de vorige eeuw vanuit internationale wateren uitzond. Op de vraag of men ook muziekrechten afdraagt, kwam namelijk als antwoord dat hiervoor op het eiland nog geen regelgeving bestaat en dat men dus geen cent aan auteursrechten afdraagt. Geen regels voor auteursrechten dus, en bovendien ook nog eens geen officiële licentie. Niet omdat die wordt geweigerd, maar gewoonweg omdat licenties op de Eilanden niet worden verleend. De lokale PTT komt enkel één keer langs om de zender te controleren en als die technisch goed wordt bevonden, krijgt de eigenaar een officieel document toegestuurd. Vanaf dat moment kan de stationseigenaar rustig van start kan gaan, zonder enige limiet in tijdsduur.

Wel heeft Lemkau, zoals hij aangeeft, enorme problemen gehad om de juiste mensen te vinden die voor zijn station wensten te werken. Nadat veel problemen waren opgelost, vond hij uiteindelijk ook het uitgebalanceerde team dat hem voor ogen stond. Nadeel is wel dat ze met zijn drieën ontzettend veel uren moeten presenteren en daarnaast ook alle andere dagelijkse werkzaamheden moeten uitvoeren. Voor de uitrusting en het onderhoud van de zendapparatuur huurt men, indien mogelijk, een firma uit Las Palmas in. Maar, al het technisch onderhoud binnen de studio proberen de drie zoveel mogelijk zelf te doen. Zoals bij veel kleine stations is voor meer personeel gewoon geen geld beschikbaar. Maar het enthousiasme van Burghardt, Lemkau en Steinberger blijkt dermate groot, dat het ook is overgeslagen op de luisteraars. Vele vakantiegangers vinden de weg naar de studio's en het lijkt soms alsof de tijden van de Belgische enclave in Playa de Aro, waar Radio Mi Amigo in de jaren zeventig van de vorige eeuw zo vaak door luisteraars werden bezocht, zijn terug gekeerd in het winkelcentrum van Playa des Ingles.

Kord Remkau met als gast Jürgen Renfordt (11 januari 2002)

Je hoeft overigens niet naar de Kanarische Eilanden af te reizen om de studio's te bezichtigen. Voor wie wil zien hoe het er daar aan toe gaat, bestaat de mogelijkheid om het gebeuren in de twee studio's van Radio Mi Amigo op het beeldscherm van de thuis-pc gade te slaan. Via de moderne techniek van webcams is het mogelijk alle acties, in beide studio's van Radio Mi Amigo, te volgen. Bovendien is het aangeboden programma ook "live" via "streaming audio" op internet te horen. Met de hulp van de Duitse media-provider Flatcast.com is het voor Radio Mi Amigo namelijk mogelijk geworden het station niet alleen op de Kanarische Eilanden hoorbaar te maken, maar ook wereldwijd in huiskamers en kantoren te krijgen via het World Wide Web. Tevens is er voor de luisteraars in de Duitstalige landen een heuse fanclub opgericht waarbij men regelmatig wordt geïnformeerd over de ontwikkelingen binnen het station.

In de zon op de Kanarische Eilanden komt het station natuurlijk beter tot zijn recht. Dus mocht je de komende zomer beslissen voor een "last minute" reis, neem dan in ieder geval je transistorradio mee en stem die af op de 89.8 MHz. Over de luistercijfers via de FM kan men bij Radio Mi Amigo op de Kanarische Eilanden geen getallen geven. Simpelweg omdat er op de eilanden geen onafhankelijke organisatie bestaat die zich bezig houdt met luisteronderzoeken. Wel claimt men 12 tot 15 duizend dagelijkse luisteraars via internet, een aantal dat volgens de leiding van het station zeker ook via de FM wordt bereikt. En wat betreft internet zijn er dagelijks heel veel e-mails die uit allerlei landen afkomstig zijn. Ook het gastenboek van het station brengt dagelijks vele verrassingen.

Natuurlijk is Radio Mi Amigo niet het enige station dat actief is op de Kanarische Eilanden. Over de concurrentie heeft Lemkau het volgende te melden:

"Momenteel zijn er in deze streken diverse Spaanstalige stations, maar ook enige Duitstalige stations actief. Om precies te zijn zes. Maar omdat hier geldt, dat iedereen kan doen wat hij wil is het zo dat het merendeel gewoon een paar uur per etmaal in de lucht is met eigen programma's. De rest van de dag vult men met de programma's van andere Duitstalige stations, die via satellietontvangst worden overgenomen. Dit gebeurt bijna altijd zonder toestemming, maar daar stoort geen mens zich hier aan."

Het grootste probleem voor het team van Radio Mi Amigo betreft intussen het binnenhalen van de nodige financiën en een eventuele ondersteuning door nieuwe programmamakers. Lemkau weet daar inmiddels van mee te praten:

"Externe gelden zijn zeer moeilijk te krijgen. De successen van de hoge aantalen luisteraars zijn er wel en ik heb geen tijd om me ook nog om de eventuele investeerders te bekommeren en het komt er dus op neer dat de afgelopen jaren alleen mijn geld het station is binnen gevloeid. In totaal gaat het daarbij wel om een bedrag van rond de 200 duizend euro."

De Duitse country-zangeres Roxy Rox bezoekt de studio van Radio Mi Amigo

Ook voor het werven van reclame heeft het kleine team van Radio Mi Amigo geen tijd, laat staan dat men over de middelen beschikt om iemand daarvoor apart in dienst te nemen. Derhalve valt er op dit moment alleen nog maar wat regionale reclame te beluisteren. Wel is men driftig op zoek naar externe programmamakers die bereid zijn om regelmatig programma's leveren. Die hoeven niet zelf in Gran Canaria te verblijven. De programma's kunnen bijvoorbeeld opgenomen worden op minidisk of cd, of kunnen ook direct worden doorgestuurd in MP3-formaat. Wie daaraan wil meewerken, kan zich melden. Wel dient men in dat geval, mits men regelmatig een programma via Radio Mi Amigo wenst te laten horen, een of meerdere adverteerders mee te nemen. Ook is Radio Mi Amigo geïnteresseerd in organisaties die zendtijd willen huren. Net als de directie van haar vroegere naamgenoot denkt de leiding van Radio Mi Amigo op Gran Canaria daarbij aan religieuze organisaties, die hier en daar gedurende een uitzendweek, een half uurtje of een kwartier per dag de boodschap van God te willen verspreiden.

De web site van Radio Mi Amigo op Gran Canaria is te vinden op het adres www.radio-miamigo.com