volume 7
juli 2004

In memoriam Tony Allan (1949-2004)

door Hans Knot

Op 9 juli 2004 overleed Anthony J. Smith, beter bekend als Tony Allan, op de leeftijd van 54 jaar. Allan begon zijn loopbaan als deejay als 17-jarige voor Radio Scotland en verwierf later grote bekendheid met zijn werk voor offshore-radiostations als Radio Northsea International, de Voice of Peace, Radio Seagull en Radio Caroline. Hans Knot herdenkt de sympathieke en eigenzinnig deejay.

Links: Tony Allan aan het werk in de Maidstone Studio (19 augustus 2001)

Tony Allan werd eind juni van dit jaar opgenomen in een instelling voor stervensbegeleiding, het Marie Currie Hospice in Hampstead, nadat thuisbehandeling niet langer mogelijk was. Het was al jaren bekend dat Tony leed aan keelkanker. De verwachting was dat hij het tot medio 2002 zou leven, maar door zijn karaktervolle instelling en vechtlust heeft hij het heengaan nog voor zich uit kunnen zetten. Op vrijdag 9 juli om 11.15 uur is hij overleden, zo meldde Andy Archer me. In de vroege ochtend raakte Tony in coma en stierf enige uren later, waarbij zijn broer en Elijah van den Berg, die de laatste drie jaren met enorme inzet voor Tony heeft gezorgd. Een heel triest bericht. Tony was een bevlogen presentator en was begenadigd met een prachtige stem. Talloze producties zijn door hem neergezet. Voor zijn directe omgeving is hij niet altijd de prettige presentator geweest zoals hij op radio overkwam. Hij had een eigenaardig karakter en kon vaak dwars tegen alles ingaan. Van vele van zijn voormalige collega's zijn de verhalen legio. Zelf heb ik hem sinds 1972 diverse malen meegemaakt zonder die kant van zijn persoonlijkheid te zien. Tegenover mij had Tony altijd een zeer gewillig oor en deelden we vele herinneringen met elkaar.

Allan werkte als 17-jarige al voor Radio Scotland. Hij probeerde nog bij Radio Caroline aan de slag te komen, nadat de MOA van kracht werd, maar werd door de leiding té jong bevonden om aan boord van de MV Mi Amigo te gaan werken. Hij moest tot 1971 wachten alvorens zijn loopbaan als zeezenderdeejay te vervolgen bij RNI aan boord van de MEBO II. Legendarisch is het door hem gepresenteerde programma dat de opening van RNI 2 op 192 in september 1972 moest voorstellen. Nadat Radio Veronica van de 192 meter naar de 538 meter ging verhuizen, kwam direct na de closedown van de "192"-zender plotseling een ander sterk signaal de ether in, hetgeen de oude Radio 390-zender was, die door Meister en Bollier was aangekocht en aan boord van de MEBO II twee dagen lang werd geactiveerd om wat zieltjes te winnen voor RNI.

Na zijn eerste periode bij RNI zou Tony vervolgens een groots avontuur beleven middels het verhuizen naar Abe Nathan's Voice of Peace. Niet alleen het lange verblijf in de haven van New York, de overtocht naar Europa en alle problemen voor de start van het Vredesstation maakte hij mee. Ook deed Tony het openingsprogramma, om er vervolgens enige tijd op het zendschip te blijven. Tony kon urenlang vertellen over zijn ervaringen op het schip, verankerd voor de kust van Israël. Ook daar is hij creatief een groot voorbeeld voor zijn directe collega's geweest. Vervolgens kwam hij terug naar Nederland om daar voor Radio Seagull en Radio Caroline te gaan werken. In 1975 verdween hij om eind jaren zeventig terug te keren op de MV Mi Amigo. Zelfs bij een tekort aan personeel voor het zusterstation Radio Mi Amigo en later Radio Caroline was Tony Allan altijd bereid programma's over te nemen in romantisch gesproken Nederlands. Non-stop-muziekprogramma's hoorden volgens Tony niet op de toenmalige radio thuis.

In de jaren tachtig was Tony voornamelijk werkzaam binnen de Ierse radioscène, waar de landpiraten zich op grote schaal ontwikkelden onder aanvoering van Chris Cary en Robbie Dale. Zo werkte Tony bij ondermeer South Coast Radio, Radio Nova en Sunshine Radio/ Maar zijn prachtige stem was ook hoorbaar in promospots op de RTE, de Ierse staatsomroep. Tevens was hij bij een aantal BBC-stations op lokaal gebied actief, als wel via de Schotse televisie. De jaren negentig betekende de terugkeer, al was het eerst zeer kort, voor Tony Allan. Tijdens de Caroline RSL in Londen, in 1995, kwam ik Tony voor het eerst weer tegen. In een driedelig pak zat hij zeer verbitterd op een bank aan de kade, alwaar de Ross Revenge was verankerd. De toenmalige programmaleider, Johnny Reece, had hem wegens te grof taalgebruik van het schip verwijderd met de opdracht nooit meer terug te keren. Tony had een van zijn driftbuien gehad, waarbij hij zich zeer vernederend tegenover collega's had gedragen. Slechts een dag eerder was hij aan boord gekomen nadat hij op dezelfde bank dromerig naar het zendschip had zitten kijken. Hij sprak een aantal prachtige promospots in en maakte slechts één programma.

Hij zag gelukkig een tweede terugkeer op Radio Caroline in de eind jaren negentig en de begin jaren van dit decennium, toen hij een aantal malen werd gevraagd voor de Satellietuitzendingen en de RSL programma's te komen maken. Helaas liet zijn stem toen al te wensen over maar bleef zijn vakmanschap duidelijk hoorbaar. Nadat bekend werd dat Tony aan kanker leed heb ik hem nog een keer mogen ontmoeten in november 2002, samen met Robin Banks en Elija. Het was een onverwachte ontmoeting. Ik had een afspraak om twee uur in de middag op Piccadilly Circus met Banks, die niet op tijd kwam opdagen want het verkeer zat die middag tegen. Direct nadat we telefonisch contact hadden met Banks stond er iemand achter mij die op mijn schouder tikte en een allerhartelijkste ontmoeting volgde. Tony straalde van oor tot oor omdat hij nog een keer op Radio Caroline zijn favoriete muziek mocht draaien en genoot van het weerzien, waarbij andermaal vele herinneringen voorbij kwamen. Herinneringen die ik met hem en anderen gedeeld heb en die voor altijd in het geheugen zullen blijven. Op de dag van zijn overlijden kwamen tal van reacties binnen, waarvan ik er een paar hier weergeef:

Hans Hoogendoorn, die lange tijd met Tony Allan samenwerkte aan boord van de MEBO II op Radio Northsea International: "Het is mij vreemd te moede. Ik heb Tony misschien al 30 jaar niet meer gezien of gesproken, maar het bericht doet me verdriet. Ik denk dat hij voor mij een verpersoonlijking was van het leven aan boord. Hij was in de eerste weken mijn "mentor", die me heel geduldig een paar vaardigheden overbracht, of beter: vertrouwen, een beetje zelfverzekerdheid op dat schip. Hij was jonger dan ik, maar had een soort natuurlijk gezag over zich. Dat inderdaad wel eens in kwade buien ontaardde in agressie. Maar ik heb gelukkig nooit in de vuurlinie gelegen.Ik blijf altijd met genegenheid aan hem denken."

Robb Eden: "Tony Allan is overleden. We waren op weg naar de hospice, waar hij sinds enige tijd verbleef. Helaas we kwamen er dertig minuten te laat aan. Uiteraard hebben we afscheid van hem genoten, hij lag er sereen en vredig bij. Tony en ik hebben de laatste tijd gewerkt aan een cd met daarop muziek waarvan de auteurs en componisten niet bekend zijn. Tony had zeer recentelijk de hoestekst nog geschreven. De CD zal rond 1 augustus uitkomen en de opbrengst gaat naar het Marie Curie kankerfonds. Ook heb ik recentelijk Tony Allen nog geïnterviewd over zijn leven, een verhaal zal spoedig te zien zijn op jacobsladder.org.uk."

Andrew Dawson, beter bekend als Andy Archer: "Van alle mensen waar ik mee heb samengewerkt tijdens mijn radioperiode vanaf zee was Tony de meest buitengewone. Hij kwam charmant over, kon ondeugend geestig zijn. Zoals bij vele getalenteerde mensen — en Tony was bijzonder getalenteerd — had hij zijn temperamentvolle momenten en kon dan onverstandig overkomen. Hij kon het, als superprofessionele presentator, niet aanzien dat anderen amateuristisch overkwamen en kon dan hard tekeer gaan. Om redenen die mij niet bekend zijn heeft hij me van deze temperamentvolle momenten altijd uitgesloten. Hij klasseerde me eenvoudigweg niet in de voornoemde categorie van amateurs. We hebben dan ook nooit en op geen enkele wijze ruzie dan wel harde woorden met elkaar gehad. Het is ook algemeen bekend dat Tony de betekenis van het begrip "met mate" niet kende."

"Tijdens een verlof van Radio Caroline bezocht hij mij, samen met Graham Gill, een bekend hotel in Amsterdam. Ik had daar een kamer gekregen waarin een behoorlijk gevulde bar aanwezig was. Echt elke drank die je maar voor kunt stellen was daar te vinden. Tijdens deze zeer goed in herinnering liggende avond dronken we door tot diep in de nacht. Pas laat in de ochtend, toen ik wakker werd, realiseerde ik me hoe we hadden toegeslagen in de drankvoorraad van brandy, whisky, wodka, gin en dergelijke. Bij vertrek zou mij de rekening worden gepresenteerd van wat we allemaal gedronken hadden. Ik had daar niet zoveel zin in en heb alle flessen wodka en gin opgevuld met kraanwater uit de badkamer. Andere flessen heb ik met een mengeling van koffie, thee en water bijgevuld. Toen ik Tony dit later vertelde was zijn enige reactie: "Verdomme, wat ben ik blij dat ik niet de volgende gast in die kamer was." Jammer genoeg hadden Tony en ik de laatste twintig jaar veel minder contact maar dankzij onze gezamenlijke vriendin Elija van den Berg kwamen we recentelijk weer tezamen en bleven de laatste maanden veelvuldig in contact. Met zijn drieën brachten we nog een leuke middag door in Londen. Ondanks zijn broosheid was het geen bijeenkomst vol met verdriet maar met vreugde en lachen, heel, heel veel!"

Mike Brand, mediajournalist in Tel Aviv, reageerde als volgt: "Natuurlijk was ik zeer bedroefd toen ik vanavond vernam van het overlijden van Tony Allen. Ik heb het privilege mogen hebben hem live te kunnen beluisteren op RNI, Caroline en de Voice of Peace. Als ik terugdenk aan het moment dat ik vanuit Engeland naar Israël emigreerde, in 1976, was het luisteren naar goede radio bijna verleden tijd. Heel plezierig was het daarom dat ik nog wel kon luisteren naar de stemmen van Tony Allan en Crispian St. John (Howard Rose) en wel via de uitzendingen van The Voice of Peace. Je kon in de programma's van Tony duidelijk horen dat "vrede" constant in zijn gedachten was. Met hem heeft de radioindustrie heeft een zeer speciale persoonlijkheid verloren. Tony is de derde presentator van de VOP die gedurende de afgelopen jaren van ons is heengegaan. Naast Howard Rose en Kenny Page moet "Radio Heaven" nu helemaal een prachtige samenstelling hebben."

Ger Kruidenier uit Rotterdam was in de jaren zeventig een fervent volger van de zeezenders. Daarna viel het lang stil totdat hij recentelijk weer actief werd dankzij internet. Hij reageerde als volgt op het overleijdensbericht van Tony Allan: "Wat erg dat Tony er niet meer is. Het was echt een schok toen ik het las. Ik heb hem altijd een van de betere deejays gevonden. Gelukkig hebben ik genoeg bandjes om nog eens naar hem te luisteren. Zijn jingles over "Mi-Amigo and Caroline in an ocean of love" zijn toch echte kunststukjes! Ik heb me wel eens afgevraagd waar iedereen na de zeezenderjaren gebleven was. Zouden ze gestopt zijn of bij een of ander land-based station werken? Heel erg jammer dat ik er, wat Tony Allan betreft, op zo'n manier toch nog achter gekomen ben."

Een oud-collega van Tony Allan uit de jaren zestig was Ben Healy, die tegenwoordig in Canada woont. Hij schreef: "Ik heb nog met Tony samengewerkt op Radio Scotland en het was droevig om te moeten lezen dat hij is heengegaan. Hij belde me vorig jaar juli nog op, toen ik in Ierland te gast was op City Beat FM in Dublin in de Keny Tosh Show. Ik zal de cd, waarop het programma staat, koesteren omdat niet alleen Tony maar ook Jimmy Mack me toen opbelde om met me te praten en herinneringen op te halen. Jimmy overleed vorige week zaterdag op 70-jarige leeftijd. In het programma bedankte Tony Allan zowel Mel Howard als John Kerr en mijzelf verschillende keren omdat we hem de fijne kneepjes van het vak hadden bijgebracht. Met Tony is een echte professionele deejay heengegaan en ik zal altijd met genegenheid aan hem blijven denken."

Bedroefd was zeker ook Rob van Dam, oftewel Marc Jacobs: "Hoewel ik Tony Allan toch jarenlang niet heb gesproken, raak best van slag nu ik lees, dat hij is overleden. Ik kon altijd goed met Tony overweg en heb herinneringen aan hem te over. De meeste daarvan zijn ook bijzonder positief. Aan hem heb ik het "Marcy-parcy" te danken — zo noemde hij me altijd on-air. Er zat veel energie in hem. Hij kon nachtenlang jingles zitten te maken, prachtige pieces-of-art. Hij had ook de gave om met zijn stem emoties bij mensen op te roepen. Met zijn eigen emoties wist hij evenwel vaak geen raad. Hij verdronk emoties — soms letterlijk — en werd dan wel eens onhandelbaar. Hij sloot zich daarna dagenlang op in zijn hut. Niemand durfde dan naar binnen te gaan. Ik wel — ik bracht hem dan wat te eten en te drinken en ik vond daar dan een zielig hoopje mens. Ik had intens medelijden met hem en tegelijk een enorme bewondering voor het "radiomens" Tony Allan."

Rob Chapman heeft waarschijnlijk het meest interessante boek ooit over de zeezenders geschreven. Selling the sixties is een proefschrift dat een lange periode van research vergde. Na het horen van Tony's overlijden schreef Chapman: "Ook ik wil graag een bijdrage leveren ter nagedachtenis aan Tony Allan. Zonder twijfel was hij op het muzikale vlak de meest begaafde presentator uit de geschiedenis van de zeezenders. Tegelijkertijd was hij waarschijnlijk ook de meest speelse persoonlijkheid uit diezelfde geschiedenis. Ik herinner me vele mooie momenten uit de tijd dat hij voor Radio Caroline werkte. Zijn aanwezigheid aan boord van het zendschip betekende veel voor iedereen: hij zorgde voor zo'n aanstekelijk gevoel dat iedereen ertoe bracht om uitstekende radio te maken. Ik heb in de loop der jaren voor mezelf een enorme voorraad aan opnamen aangelegd van Tony Allan. Zowel uit de periode dat hij voor Radio Seagull als uit de tijd dat hij voor Radio Caroline werkte. Daarmee is de stem van Tony voor eeuwig bewaard. Zelf heeft hij nu rust gevonden."

Uit Maryland kwam de volgende reactie en wel van Rene Burcksen: "Het is triest om te horen dat Tony Allan is overleden. Zelf bewaar ik veel goede herinneringen aan hem. Direct komt bijvoorbeeld al het beeld naar boven van de herstart van Radio Caroline in 1979, waarbij het openingsuur door Tony werd gepresenteerd. Hij was op dat moment helemaal enthousiast en ontroerd dat hij dat programma mocht presenteren, dat aan het begin stond van weer een nieuw hoofdstuk uit Caroline's geschiedenis — met onder meer een Nederlandse service gedurende de dag. Ik ben ontzettend blij dat ik naar zo'n sterk begaafde deejay als Tony Allan heb mogen luisteren."

Raoul Verolleman laat vanuit Wallonië weten: "In juli 1967 ben ik op het Radio Scotland schip, de MV Comet, geweest. Ik deelde toen mijn hut met Tony Allan. Hij nodigde me destijds ook uit om enkele woorden te spreken in het Frans voor mijn Belgische vrienden. Sedert 2000 heb ik enkele keren e-mails met hem uitgewisseld. Hij heeft ook mijn naam geciteerd tijdens zijn "last analogue transmission" in maart 2003 op Caroline. Tijdens verblijf in Schotland ben ik in een discotheek Tony en andere collega's tegengekomen en kwam vrij snel de uitnodiging mee aan boord te gaan. Herinneringen, die nu weer bij me opkomen bij het lezen van het bericht van Tony's overlijden."

Ook Bob LeRoi uit Whitstable haalde enkele herinneringen op aan Tony Allan: "Ik ontmoette Tony voor het eerst in het begin van de jaren zeventig en als velen botste ook ik met zijn temperamentvolle persoonlijkheid. Tony was een bovennatuurlijk talent waarvan hij zeker het nodige heeft meegekregen in zijn eerste periode binnen de radiowereld, te weten op Radio Scotland. Hij had daar een duidelijk eigen stijl ontwikkeld, waarmee hij op een eenvoudige manier zijn luisteraars wist te trekken en te behouden. Hij was gepassioneerd voor de muziek die hij draaide en wilde dat gevoel ook graag met zijn luisteraars delen. Hij had een enorm goed gevoel voor timing en toen Caroline bijvoorbeeld in 1972 terugkwam was Tony er ook weer bij om zijn stem te laten klinken: "We're back, this is us." Het zijn dat soort korte momenten die zijn naam synoniem maakten met Caroline en de zeezenderwereld en nu direct in je geheugen terugkomen."

"Vele verhalen doen de ronde over de periode dat Tony in Ierland werkte. Hij was de eerste die toegaf erg graag te drinken en het deed ons allen goed dat Tony de laatste jaren in meer rustig vaarwater terecht was gekomen en, gelouterd door zijn pijnlijke ziekte, alles met iedereen weer goed wenste te maken. Ikzelf heb erg goede herinneringen aan mijn vele ontmoetingen en de levendige discussies over tal van onderwerpen. Tony had altijd overal een mening over. Hij sprak met passie over radio, maar wist ook veel van kunst en was actief als ornitholoog en stond ook altijd vooraan als het ging om de minderheden. Onvergetelijk zijn de mooie momenten die hij voor anderen creëerde en hij zal voor altijd in mijn herinnering blijven als een sterke persoonlijkheid."