volume 11
oktober 2008

De passies van Frits Spits

Bespreking van:

Frits Spits (2008), Zestig strepen. De soundtrack van mijn leven. Amsterdam: Nijgh & Van Ditmar (254 pagina's; ISBN: 978-90-388-90807)

door Hans Knot

Radiopresentator Frits Spits overschreed dit jaar niet alleen de drempel van zestig levensjaren, maar schreef ook een boek over alles wat daar aan vooraf ging in zijn lange carrière bij radio en televisie. Hans Knot las het in één adem uit.

Zestig jaar Spits. Begin dit jaar, op 18 januari, vierde Frits Ritmeester, beter bekend als Frits Spits, zijn zestigste verjaardag. Die mooie leeftijd heeft duidelijk weinig veranderd aan de motivatie van Nederlands meest bekende radiopresentator. De persoon Spits blijkt nog altijd even gedreven als aan het begin van zijn radioloopbaan. "Zestig strepen" oud, treedt hij naar buiten als de schrijver van een boek met dezelfde titel, dat eind september officieel werd gepresenteerd door de uitgever in Amsterdam. Meer dan vijfendertig jaar zit Spits inmiddels in het radiovak — dit jaar werd hij ook nog eens onderscheiden met de Marconi Oeuvre Award, voor zijn gehele radiowerk.

Frits Spits is een muziekvakman naar wie je, als radioliefhebber bij uitstek, altijd met gespitste oren zit te luisteren. Zo verzorgt hij al lange tijd het zaterdagmiddagprogramma De Strepen van Spits, vol met muziek van nieuwe cd's dan wel albums, die toch prettiger in het gehoor liggen. Spits weet je in de radio te trekken, waarbij hij vaak in strakke, begrijpelijke zinnen enorm veel informatie over je heen weet te strooien betreffende het door hem gepresenteerde nummer en de uitvoerende artiesten. Er is, naar mijn gevoel, op dit moment geen enkele presentator die de muziek en de artiesten in zijn programma zo centraal stelt als Frits Spits. En, dan hebben we het over iemand die zijn luisteraars al generaties lang bedreven informeert.

Een reeks van programma's. In het voorwoord van zijn boek Zestig Strepen begint Spits te vertellen dat het boek gaat over zijn leven en zijn passies: radio en muziek. Hij somt vervolgens een aantal prachtige radiomomenten op, die het medium zo mooi maken. Hij verhaalt over zulke uiteenlopende zaken als een interview tussen Edwin Evers van Radio 538 en Louis van Gaal; de verslaggeving door twee Nederlandse journalisten over de studentendemonstratie in Peking, al bijna twintig jaar geleden, maar ook de verslaggeving van de terreuraanslag op Israëlische sportlieden in München, destijds verzorgd door verslaggever Theo Koomen.

In mijn herinnering is ook zo'n radiomoment blijven hangen, maar dan met Frits Spits in de hoofdrol. Het gaat om een uitzending vlak voor Oudejaarsdag van het jaar 1971. Op die dag had de KRO de toen nog jonge Frits Ritmeester te gast. Het item ging over het "gebruik," en misschien ook wel over het "misbruik," van jingles op de radio. Presentator Theo "Oh jeetje" Stokking was, naar mijn bescheiden mening, zelf een notoire misbruiker van jingles. Maar de aanwezigheid van de toen nog onbekende Frits in het programma maakte het de moeite waard te blijven luisteren; immers hij had heel wat te vertellen. En, in de loop der jaren heeft Spits tal van nieuwe ideeën op de radio weten te realiseren.

Of het nu hele programma's waren of onderdelen daarvan, het merendeel sloeg zondermeer aan bij zijn luisterpubliek. En, of het nu in de middag of in de avond was geprogrammeerd, het stond allemaal als een Hilversums Radio-3-huis. Even een korte opsomming ter herinnering: "Avondspits," "De Finale," "Poplimerick," "Poplijnen door de jaren zeventig," "Kruip in de huid van ..." "Tijd voor Twee," "Magische Mega Tour," "Lijn 3," en de "De Album Trip." Het zijn zo maar twee handen vol voorbeelden. Ook op de televisie werd Spits gehoord en gezien via programma's als: "Theater van het Sentiment" en "De grootste Nederlander." En dan hebben we het nog niet gehad over zijn vijftien jaar durende medewerking aan het Radio-1-programma "Met het Oog op Morgen."

Zestig jaren, zestig songs. Spits bewijst echter met Zestig Strepen nog veel meer in petto te hebben voor de luisteraar, die plots ook zijn lezer wordt. In prachtige, korte en puntige, hoofdstukken haalt hij zestig songs aan die bepalend voor hem zijn geweest en snijdt daarbij veelvuldig een onderwerp uit zijn leven aan bij het beschreven onderwerp, waarbij uitstekende raakpunten zijn te zien. Bij een van die songs, het pittige "Hang On In There Baby" van Johnny Bristol, beschrijft hij terdege hoe volgens de wetten een muziekradioprogramma in elkaar dient te zitten.

Zo is het tempo van cruciaal belang. Snel beginnen betekent dat je er een bruisend geheel van wenst te maken, te langzame muziek achterelkaar laat de show in elkaar zakken. Voor Spits zelf blijkt het verder van belang om vooral nieuwe muziek te laten horen. De presentatie van een gouwe-ouwe-show zou hem al snel naar "Het Centrum voor Werk en Inkomen" voeren. Spits moet de luisteraar daarbij nieuwe gedegen informatie kunnen aandragen in zijn radioprogramma. Daarin is hij zeker ook geslaagd in het boek Zestig Strepen. Net zoals met het luisteren naar zijn programma's, gaat het lezen van zijn boek niet snel vervelen.

Lezend Nederland mag zondermeer duidelijk worden gemaakt dat dit boek vol enthousiasme is geschreven met grote liefde voor radio, muziek, naaste omgeving en niet te vergeten het voor hem zo mooie Brabant. Het boek heeft me zo geboeid dat het een speciale plek krijgt in mijn collectie om er nog met regelmaat op te kunnen teruggrijpen.