volume 18
februari 2016

Met het Oog op Morgen

Bespreking van:

Anne-Gine Goemans (2016), Was ich noch zu sagen hätte. Veertig jaar NOS "Met het Oog op Morgen." Amsterdam: Uitgeverij Brandt (Fotografie: Sacha de Boer; ISBN: 978-94-92037-36-7; 160 pagina's)

door Hans Knot

Het is bijzonder te noemen als een programma, zeven dagen per week, veertig jaar lang onafgebroken op de radio te beluisteren valt. Dat feestelijke feit vierde het veelbeluisterde programma "Met het Oog op Morgen" op 4 januari 2016. Ter gelegenheid van deze mijlpaal blikken veertig (oud-)presentatoren op de geschiedenis van het programma terug in een fraai boekwerk. Hans Knot vertelt er meer over.

Een vast formaat. Als regelmatig luisteraar van de radio en opgevoed met de aansporing om ook altijd goed de kranten te lezen, werd mijn aandacht in 1976 getrokken door een bericht dat er een gezamenlijk programma op de radio zou komen dat het laatste uur tot middernacht en voor het dagelijkse Wilhelmus zou worden uitgezonden. Nieuws en actualiteiten met studiogasten en rustige muziek in een programma dat afwisselend zou worden gepresenteerd door vertegenwoordigers van de toenmalige belangrijke omroepen. Late-avond-radioluisteren naar een programma vanuit Hilversum was voor mij tot op dat moment alleen weggelegd voor het KRO-sportprogramma "Goal," met ondermeer Theo Koomen en Felix Meurders. De Blaupunkt-portable kreeg vrijwel vanaf de start van "Met het Oog op Morgen" een vaste plek op de slaapkamer.

Een deel van de presentatoren van het programma heeft zichzelf aangeboden, anderen zijn op uitnodiging gevraagd mee te gaan werken. Van deze laatste categorie is er slechts een persoon die geweigerd heeft mee te werken daar hij te weinig ruimte kreeg in de strakke format van "Met het Oog op Morgen." Juist, het was dezelfde Felix Meurders.

In de loop van de afgelopen vier decennia is er een groot scala aan kleurrijke presentatoren voorbij gekomen in het programma. Veertig van deze vrouwen en mannen, evenveel als het aantal jaren dat het programma nu te horen is geweest, zijn door Anne Ginne Goemans ondervraagd met als doel te komen tot een veertigtal sprankelende korte terugblikken en herinneringen aan het programma, terwijl prachtige portretfoto's zijn gemaakt door Sacha de Boer. Uit alle herinneringen blijkt niet alleen de liefde voor het radiomaken in het algemeen maar ook die voor het idee en format dat ooit door Kees Buurman is geïntroduceerd en waarin door de loop van de afgelopen veertig jaren weinig is aangepast.

Gute Nacht Freunde ... IJzersterk is natuurlijk het gegeven dat een bewerking van Reinhard Mey's "Gute Nacht Freunde" al die jaren als herkenningsmelodie van het programma is gehandhaafd, ondanks protesten vanuit bepaalde hoeken. Natuurlijk is er in de loop der jaren sprake van een snellere vorm van radiomaken, mede door de zeer snel ontwikkelde technieken. "Met het Oog op Morgen" startte in een periode van ver voor goedkope satellietverbindingen voor transmissie van radiosignalen; internet was nog lang niet geboren laat staan e-mails, twitter en andere vormen van moderne communicatie.

Zelf heb ik een redelijk aantal malen mogen figureren in het programma. Uit alles leek het dan alsof de presentator van de dag gewoon met mij in de studio in Hilversum zat te praten, comfortabel in een gezellige sfeer met bijbeorend gedempt licht. Alle keren echter dat ik echter in "Met het Oog op Morgen" was te horen met onderwerpen betreffende de ontwikkeling van de commerciële vormen van radio, was ik geen enkele keer in de betreffende studio. Vanuit Groningen werd ik, al dan niet vergezeld door Henk Kok, in het begin van de avond geïnterviewd. Als Henk erbij was gebeurde het interview vanuit het gebouw van de PTT Telefooncentrale in Groningen waar een speciale verbinding was met Hilversum. De vragen werden door iemand gesteld en de antwoorden werden zo geknipt in de studio dat later op de avond de presentator de vragen opnieuw stelde en mijn antwoorden vanaf de recorder "live" waren te horen. Ook werd een deel van de interviews gedaan door mij te nodigen naar de studio van de regionale omroep RONO aan het Martinikerkhof te Groningen te komen, waar ook een rechtstreekse lijn was met Hilversum. Echter gebeurde deze vorm van interviewen destijds alleen met personen die op grote afstand woonden of met hen die vanuit politiek Den Haag werden ondervraagd. Het was evenwel zo goed gemonteerd dat het leek of alles live ging.

Buiten is het ... graden, binnen zit ... Het leuke van de personen die zijn gevraagd hun herinneringen te leveren voor het boek is dat het merendeel echte radiodieren zijn. Slechts hier en daar proef ik dat men toch liever televisieprogramma's maakte dan in een studio met een niet al te groot team in een zacht verlichte studio "Met het Oog op Morgen" te mogen presenteren. Uiteraard wordt er ook aandacht besteed aan de persoon die al veertig jaren lang verantwoordelijk is voor de verbindende aankondigingen. Of het nu 25 graden boven nul of 3 graden onder nul buiten is, de stem van Hans Hogendoorn is te horen. Uiteraard gaat hij uitgebreid in op deze activiteit en vertelt terloops dat hij vroeger op fiets van en naar school jingles aan het inspreken was, naar voorbeeld van Amerikaanse en Engelse radioprogramma's die hij had gehoord.

En zo heeft elke van de veertig personen, die verdeeld over veertig jaar het programma hebben gepresenteerd, tal van voornamelijk goede herinneringen die worden opgehaald in dit prachtige boek. Het boek is in korte hoofdstukken onderverdeeld, leest zeer prettig en is heerlijk te lezen en bij in te dommelen na het beluisteren van weer een aflevering van "Met het Oog op Morgen."