volume 18
maart 2016

De omslag van de jaren zestig

Bespreking van:

Petra Boers, Rebecca Wilson en Suzanne Hertogs (2016), Ondersteboven. Jouw Nederland in de jaren '60. Zutphen: Walburg Pers (rijkelijk geïllustreerd; 130 pagina's; ISBN: 9789462491021)

door Hans Knot

Een nieuwe televisieserie, met bijhorend boek, blikt terug op de woelige jaren zestig: een inventarisatie van wat er in de tijd allemaal veranderde in het dagelijks leven van jongeren en volwassenen. Hans Knot las het boek en haalt het onderste boven...

Verwachtingsvol kijk ik uit naar de nieuwe NTR/VPRO-geschiedenisserie die binnenkort van start gaat en handelt over de roerige jaren zestig. Het bijbehorende boek heb ik inmiddels doorgenomen en dat belooft veel. Zelf heb ik in de loop van de tijd al een aardige verzameling opgebouwd van boeken die betrekking hebben op de rijke geschiedenis van de jaren zestig van de vorige eeuw. Die boeken vormen voor mij altijd weer een onmisbare bron als achtergrond voor mijn eigen interessegebied — het muziek- en radiogebeuren. Maar, ook in bredere zin zijn de jaren zestig een belangrijke jaren geweest, zeker voor de toenmalige jeugd, de generatie die tegenwoordig vaak de babyboomers wordt genoemd.

Velen van deze groep zijn alleen maar aan het vooruitkijken geweest en hebben die roerige tijd achter zich gelaten. Toch is waardevol om nog eens terug te blikken. De jaren zestig waren immers de jaren waarin, en dat geeft de titel van het boek goed aan, het leventje van de toenmalige jeugd geheel ondersteboven kwam te staan. De wereld brak voor ze open, er was financieel gezien veel meer mogelijk, men verzette zich tegen de overheid, de ouders, de kerk, de publieke omroepen en vertoonde tevens grensoverschrijdend gedrag. Het rijkgeïllustreerde boekwerk, dat prachtig is uitgegeven en goed in de hand ligt, zou juist op de leestafel van elke voormalige jongere uit de jaren zestig dienen te liggen om vooral vaak te worden opgepakt om door te bladeren, te lezen, te kijken en de hersenen aan het werk te zetten om de eigen herinneringen, die al zo vele jaren zijn weggestopt, naar voren te laten komen voor herbeleving.

Zelf heb ik wel eens de neiging tegen mijn kinderen te zeggen dat ze een lijstje moeten maken van zaken die tijdens hun jonge leven zoal zijn veranderd, maar als we het over de veranderingen hebben dan is het vooral in de jaren zestig raak geweest. De wereld kwam geheel op de kop te staan. Er viel veel meer te beleven, de inkomens stegen snel, nieuwe producten kwamen op de markt, de huisdeur kon gemakkelijker worden geopend om een brede blik in het leven te nemen, maar er was ook veel onrust en opstand. Allemaal facetten die bij die jaren zestig thuis hoorden en dan heb ik slechts een aantal voorbeelden genoemd.

Maar ook voor de ouders van deze babyboomers werd de wereld wijder en kreeg men meer mogelijkheden tot ontwikkeling. De samenstellers van Ondersteboven hebben een zo aantrekkelijk boek gemaakt dat het heel moeilijk maakt deze op de leestafel te laten liggen. Mijn eerste impressie, nadat ik het recensie-exemplaar had ontvangen was: "Wauw, men heeft ondermeer duidelijk inspiratie opgedaan bij diverse uitgaven uit de jaren zestig, waaronder Hitweek." Het is sprankelend en zoals men al stelt is het een boek om terug te rijden, terug te zweven, terug te wippen in de tijd. In het boek komen tal van mensen aan het woord om hun beleven van de jaren zestig in tal van thema's te vertellen.

Of het nu een spannende toekomst voor de huisvrouw was, een opstandige priester, een overvloed aan 'schijven', de hippies, de studentprotesten, buitenshuis werken, de overdaad aan sigarettenreclames, het aanbod aan tijdschriften, de groenbeleving, de haardracht, de auto's van die tijd, kamperen, radio- en televisiebeleving; het komt er allemaal in voor. Mijn advies is snel naar de ouderwetse boekwinkel te gaan en daar het boek te gaan kopen, immers ook dat is een beleving op zichzelf. Het boek is zijn prijs van 19,95 euro meer dan waard.

Naast de uitgave van dit mooie boek Ondersteboven is er dus de televisieserie die op 19 maart van start gaat en een samenwerking is tussen NRT en de VPRO. Kees van Kooten is de beschouwer in de serie en heeft ook een prachtig voorwoord in het boek geschreven. Op acht achtereenvolgende zaterdagen wordt het programma uitgezonden om 20.30 uur op de NPO 2. Meer informatie daarover is te vinden op de perssite van de NTR.