volume 26
april 2023

Radio Caroline van binnenuit

Bespreking van:

Lyn Gilbert, Behind the scenes at Radio Caroline (in the 1970's). Uitgave: Woolloomooloo, 2022 (ISBN 978-1-9999334-8-7; 267 pagina's; geïllustreerd)

door Hans Knot

Over Radio Caroline is al het nodige gezegd en geschreven. Toch valt er, zo laat Lyn Gilbert in haar onlangs verschenen boek zien, meer te vertellen over de geschiedenis van deze zeezender en haar oprichter Ronan O'Rahilly. Hans Knot somt op wat de lezer kan verwachten.

Van binnenuit. Het eerste echte boek over de geschiedenis van het legendarische zeezender Radio Caroline verscheen meer dan een halve eeuw geleden, te weten in 1967, onder het motto: "It's all in the magic book." Maar, in dat boek stond lang niet alles en er volgde nog een groot aantal. Het voorlopig laatste stamt uit 2022 en is van de hand van de uit Australië afkomstige Lyn Gilbert. In de loop van al die jaren, zo schrijft Gilbert in de inleiding van haar boek, zijn er ontelbare boeken over dit onderwerp geschreven; maar het complete verhaal — zo voegt zij hieraan toe — zal wel nooit op papier worden gezet. Desondanks heeft ze besloten haar eigen steentje bij te dragen door de lezer te laten delen in haar ervaringen met Radio Caroline, en dan met name met oprichter Ronan O'Rahilly.

Gilbert weet waarover ze het heeft, want ze werkte langdurig voor O'Rahilly. Ze ontmoette hem ooit op een party ten huize van Oonagh Huggard, O'Rahilly's rechterhand in de jaren zestig, van wie ze een verdieping huurde. Tijdens die party bleek O'Rahilly onder indruk te komen van Gilbert en ondernam verschillende pogingen haar in te palmen. Hij wilde dat ze voor hem ging werken maar zij zag meer in een loopbaan als danseres en historisch schrijver. En dus werd het een aanmelding bij een college om een van die dromen waar te maken. Maar O'Rahilly bleef haar bellen en wist haar, ook na verhuizingen, telkens weer te vinden. En, uiteindelijk had O'Rahilly succes en ging ze voor hem werken — zoals wel vaker gebeurde tegen een karige beloning.

Smokkelwerk en manipulaties. In eerste instantie werd Gilbert aangenomen als financieel eindverantwoordelijke voor de opgerichte filmmaatschappij "Research Educational Systems Ltd", ging bij platenmaatschappijen langs om nieuwe releases op te halen en kreeg de verantwoordelijke taak geld per vliegtuig te smokkelen naar en van bijvoorbeeld Liechtenstein en Amsterdam. Geld dat aankwam in Londen was vooral bestemd voor betaling van deejays en technici, waarbij het duidelijk werd dat een klein aantal toegang kregen tot O'Rahilly en anderen niet. Vermakelijk en tevens triest is het verhaal hoe Gilbert samen met de jonge James Ross naar Sheffield werden gestuurd door O'Rahilly met als doel de belofte aan een goede vriend na te komen. Opdracht: het aankopen dan wel bestellen van exemplaren van de nieuwste Elton John-elpee in alle daar gevestigde platenzaken. Doel: het beïnvloeden van de verkoopcijfers. Hetzelfde zou door andere teams in diverse steden gebeuren. De overnachting in Sheffield had meer nare gevolgen.

Ook werd ze betrokken bij het project van de band die nog geen naam had maar later bekend werd als Loving Awarenes en waarbij O'Rahilly een dikke vinger in de pap had. Hij ging zelfs zover door op een gegeven moment een ontstane relatie tussen bandlid Charlie Charles en Gilbert te ontbinden omdat dit niet goed zou zijn voor de ontwikkelingen van de groep. Gilbert verhaalt uitgebreid over dit project waarover in het verleden nog niet al te veel naar buiten was gekomen. Zeer vermakelijk is het hoofdstuk over het gebruiken van, of misbruiken, van telefoonlijnen door O'Rahilly, die daar nooit een cent voor betaalde, van nummer veranderde, rekeningen nooit betaalde en telefoonlijnen van anderen gebruikte om uren te kunnen bellen. Ook het verhaal omtrent een mysterieuze "Bob" die beweerde van de Home Office te zijn en als mol meldde dat er onderzoek naar O'Rahilly en de zijnen zou gaan plaatsvinden is voor mij totaal nieuw.

En andere projecten... Gilbert, die kortstondig een meer dan vriendschappelijke verhouding had met James Ross, verhaalt ook uit diens brieven aan haar waaruit bleek dat er volop ontevredenheid aan boord van de Mi Amigo was en een gebrek aan van alles. De levensomstandigheden aan boord in een deel van 1977 was dermate slecht dat deejay Samantha Dubois en kokkin Anne besloten via een passerende vissersboot aan land te gaan. Het werd een tocht van drie weken voordat ze uiteindelijk in een haven aan land werden gebracht. Er staan meer van dit soort verhalen in het boek, onder meer over mislukte pogingen om het zendschip te bereiken. Gilbert vertelt bijvoorbeeld dat ooit een derde poging om het schip te bevoorraden mislukte en grote hoeveelheden vlees dienden begraven te worden in haar tuin. Dit leidde tot een onderzoek door de politie die over het bebeuren was ingelicht.

Naast het Caroline-gebeuren gaat Gilbert ook dieper in op andere projecten van O'Rahilly, waarbij ze betrokken was. Onder meer het filmproject rond John F. Kennedy, de connectie met George Harrison als ook het "Caroline Homes" project komen uitgebreid aan bod. Uit de verhalen blijkt dat O'Rahilly op financieel gebied behoorlijk kon manipuleren en gemaakte afspraken vaak niet nakwam. Velen beweerden dat O'Rahilly alleen maar te verheerlijken was. Al een paar jaar geleden is er zelfs geopperd hem voor te dragen voor een hoge Britse onderscheiding, maar voor wie dit boek heeft gelezen zal de andere kant van Ronan O'Rahilly ook wel duidelijk zijn. En dan te bedenken dat de Britse overheid in de periode tot 1991 enorme kapitalen heeft gestoken in het volgen van alle bewegingen binnen de Caroline-organisatie. Een miljoenen-bedrag is er ingestoken waarvan Lynn Gilbert terecht meldt dat als dit bedrag vrij was gemaakt voor Radio Caroline er een goed georganiseerd station was gekomen waar het op commerciële basis goed had kunnen draaien en de medewerkers ook een goed salaris hadden kunnen genieten.

Alleen al bovenstaande informatie maakt ons duidelijk dat we met het opvullen van een gat in de historie van Radio Caroline hebben te maken, ware het niet dat in 2021 Lyn Gilbert met mij in contact kwam en haar verhaal alvast met mij wenste te delen. Het boek is in de Engelse taal geschreven. Meer informatie is te vinden in de webwinkel van:

Radio Caroline Society Webshop